Tollar Trump á kvik­myndir „mjög sér­stakt út­spil“

Trump segist hafa falið embættismönnum í Viðskiptaráðuneyti Bandaríkjanna að útfæra álagninguna nánar því bandarískur kvikmyndaiðnaður væri að deyja mjög hratt.

Í færslu sinni kenndi Trump „samstilltu átaki“ annarra ríkja um sem bjóða upp á hvata til að laða til sín kvikmyndagerðarmenn og kvikmyndaver. Hann lýsti þeim sem „þjóðaröryggisógn“.

Útfærslan á þessu liggur ekki fyrir. Það er til dæmis ekki alveg ljóst hvernig eigi að tolla kvikmyndir sem sýndar eru eingöngu í kvimyndahúsum og svo þær sem eru eingöngu sýndar á streymisþjónustum eins og Netflix. 

Hvað er bandarísk bíómynd?

Framleiðendur hafa í mörg ár yfirgefið Hollywood og leitað til Bretlands og Kanada í leit að lægri framleiðslukostnaði. Nýjustu dæmin um stórmyndir sem hafa verið teknar í öðrum löndum en Bandaríkjunum eru Deadpool & Wolverine, Wicked og Gladiator II.

Timothy Richards, stofnandi evrópsku kvikmyndahúsakeðjunnar Vue, spurði í samtali við BBC hvernig Trump ætlaði að skilgreina bandaríska kvikmynd. „Er hún bandarísk vegna þess að þaðan kemur fjármagnið? Er hún bandarísk út af handritinu, leikurum eða leikstjóra eða hvar myndin var tekin?“ Hann sagði kostnað við fjármögnun kvikmynda í Kaliforníu hefði aukist gríðarlega síðustu áratugi sem ýtt hefði framleiðendum í að færa framleiðslu til annarra ríkja, ekki bara til að spara kostnað heldur vegna sérfræðiþekkingar utan Bandaríkjanna sem framleiðendur sækjast eftir.

Stór verkefni í undirbúningi á Íslandi

Margar stórar kvikmyndir og þáttaraðir hafa verið teknar hér á landi undanfarin ár enda hefur 35% endurgreiðsla verið hér í boði af framleiðslukostnaði.

Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North segir fyrirtækið núna vera með fjögur til sex stór verkefni í undirbúningi frá Hollywood. 30 manns eru fastráðnir hjá True North en starfsmenn eru oft 600 í stærri verkefnum eins og í þáttaröðinni True Detective. Hvert verkefni getur verið í kringum milljarð eða tvo í kostnað sem kemur inn í erlendum gjaldeyri og skapar mörg hundruð störf, að sögn Leifs.

„Að sjálfsögðu er þetta áhyggjuefni. Maður gerir sér samt ekki grein fyrir hvernig Trump ætlar að stilla þessu upp vegna þess að flestar bíómyndir sem stúdíóin framleiða eru gerðar í Evrópu eða mestmegnis í Bretlandi. Þar hafa stúdíóin verið að nýta sér sterka stöðu dollars, góða skattaafslætti og sérþekkinguna sem eru á mjög háu stigi í Bretlandi.“

Leifur segist ekki skilja almennilega hvernig eigi til dæmis að leggja toll á bíómynd sem kostar 300 milljónir dollara að framleiða. Stúdíóin í Hollywood muni væntanlega ekki taka þessu þegjandi og hljóðalaust.

„Ég á eftir að heyra í kollegum mínum vestanhafs hvernig þetta leggst í þá. Þetta er mjög sérstök staða og mjög sérstakt útspil. Allt sem þessi maður gerir og dettur í hug er bara eitt stórt spurningamerki.“

Færri og dýrari bíómyndir

Undir þetta tekur Einar Tómasson, fagstjóri Film in Iceland hjá Íslandsstofu. Hann segir ekkert hafa komið fram hvenær þetta eigi að gerast eða hvernig. „Það verður væntanlega mikil umræða á næstunni í LA um þessa ákvörðun forsetans. Ég geri ráð fyrir að þessu verði harðlega mótmælt. Stúdíóin í LA hafa fjárfest mikið í innviðum utan Bandaríkjanna, til dæmis í Bretlandi. Þá eru ívilnanir hluti af fjármögnun verkefna þeirra. Ég treysti mér ekki til að segja til um hvað þetta mun þýða fyrir iðnaðinn ef af þessu verður. Hugsanlega færri myndir, kannski einsleitari og mögulega dýrari í framleiðslu.“