Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar 31. mars 2025 12:01 Framtíð Reykjavíkur: Ofanjarðar og neðanjarðar Sjáðu fyrir þér Reykjavík þar sem götur eru kyrrlátar og öruggar, lausar við umferðarþunga, þökk sé neðanjarðar göngum sem munu vernda mikilvæga innviði gegn erfiðum veðurskilyrðum, stýra sjálfvirkum hitakerfum, sorphirðu, vöruflutningum, raforku og samgöngum. Ofanjarðar koma lífleg opin svæði, aðlögunarhæfar byggingar og síðan gagnvirkt borgarumhverfi sem blómstrar, bætir daglegt líf og eflir samfélagstengsl. Með því að nýta einstaka endurnýjanlega orkuauðlind Íslands, hátækni og samstöðumátt samfélagsins getur höfuðborgarsvæðið orðið ein samfelld brautryðjandi snjallborg sem byggir á gervigreind og velferð íbúanna en ekki vaxandi skuggaborg þéttingar…. Ef við viljum og kjósum. Hvað er snjallborg? Lykilþættir í snjallborgarframtíð Reykjavíkur: Snjallt borgarskipulag með stafrænum tvíburum og rauntíma greiningum. Neðanjarðar innviðir með sjálfvirkum samgöngum og þjónustu. Sjálfakandi rafbílar og skutlur sem draga úr umferð og mengun. Sjálfbærni með orkustýringu og úrgangsstjórnun. Vélmenni og drónar til viðhalds, öryggis og þjónustu. Stafrænn jöfnuður sem tryggir öllum jafnan aðgang að tækni og upplýsingum. Hringrásarhagkerfi sem dregur úr sóun og hámarkar nýtingu auðlinda. Snjallheilbrigðisþjónusta sem býður persónulega umönnun með hjálp gervigreindar. Stafrænt öryggi með öflugri vernd gagna og einkalífs. Menningar- og ferðaþjónustuupplifanir auðgaðar með gagnvirkri tækni. Tímalína fyrir umbreytingu Reykjavíkur með gervigreind 2025–2030: Grunnuppbygging Innleiðing stafræns tvíbura og borgarskipulags með gervigreind. Gangagerð hefst fyrir mikilvæga innviði (jarðhita, rafmagn, úrgang, vatn o.fl.). Tilraunaverkefni með sjálfakandi farartæki hefjast; undirbúningur hafinn að göngum eingöngu ætluðum sjálfakandi bílum. 2030–2035: Útvíkkun innviða Sjálfvirkar neðanjarðar samgönguæðar komnar í rekstur. Vélmenni tekin í notkun við viðhald og þjónustu í borginni. Innleiðing gervigreindar vettvanga til að efla samfélagsþátttöku. 2035–2040: Algjör samþætting Heildstæð innleiðing sjálfakandi rafbíla á öllu svæðinu. Snjallmiðstöðvar stjórna innviðum, neyðarþjónustu og stafrænu öryggi. Þroskuð sjálfbærniverkefni knúin af gervigreind og stafrænar aðgerðir sem ná til allra. Nýtt atvinnu- og samfélagslandslag Gervigreind umbreytir atvinnumarkaðnum með skapandi, tæknivæddum og sveigjanlegum störfum með styttri vinnutíma. Breytt samfélag sem auðgar bæði þéttbýli og úthverfi. Rafbílar og sjálfakandi farartæki munu hafa áhrif á íbúðarval fólks, húsnæðismarkað og þróun hverfa. Félagslegur og efnahagslegur ávinningur allra Þótt fjárfesting í upphafi sé töluverð er ávinningurinn mikill til lengri tíma Íbúar: Aukin lífsgæði, lægri kostnaður og meiri tími fyrir sig og fjölskylduna. Borgir: Betri nýting fjármagns og betri þjónusta. Ríkið: Efnahagslegur vöxtur og alþjóðleg þátttaka. Fyrirtæki: Ný tækifæri og markaðir. Samvinna einkaaðila og hins opinbera tryggir jafnan ávinning. Umbreyting húsnæðismarkaðar og skipulags Breytingar á vinnumarkaði dregur úr þörf fyrir hefðbundið skrifstofuhúsnæði, sem þá væri hægt að umbreyta í íbúðir. Neðanjarðar innviðir skapa rými fyrir græn svæði, nýja hverfisþjónustu og blandaða byggð sem mótar nýtt skipulag. Íbúar leiða breytingarnar: Samfélagsleg virkni skiptir sköpum Það er mikilvægt að íbúar Höfuðborarsvæðisins taki frumkvæði, deili hugmyndum og ýti eftir breytingum í grasrótarstarfi, samfélagsmiðlum og samtali við yfirvöld. Virk þátttaka allra er nauðsynleg til að skapa þá framtíð sem við viljum. Hvernig og hvar viljum við búa, við hvað á ég að vinna þegar gervigreindar snjallmenni hafa tekið yfir mestan hluta atvinnu og hvernig tryggjum við að gervigreindin tryggi öllum betra líf en ekki bara útvöldum. Græðgin drífur áfram uppbyggingu gervigreindar í dag en gervigreindin hefur allt til að útrýma fátækt og græðgi. Ímyndum okkur framtíðina saman: Reykjavík árið 2040 Ímyndum okkur borg þar sem lífsgæði, sjálfbærni og samfélagsleg þróun fara saman. Þar sem neðanjarðar innviðir skapa svigrúm fyrir græn svæði, menningu og mannlíf. Reykjavík verður fyrirmynd annarra borga, þar sem nýsköpun og gervigreind gera daglegt líf okkar allra betra, fallegra og sjálfbærara. Tökum þátt í að skapa þessa framtíð saman en látum hana ekki verða framtíð útvaldra og/eða á kostnað okkar. Þessi grein er hluti greina raðar um gervigreind, fyrri greinar; Fækkum kennurum um 90% Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Mest lesið Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun Ísland smíðar – köllum á hetjurnar okkar Einar Mikael Sverrisson Skoðun Hvenær kemur að okkur? Hjördís María Karlsdóttir Skoðun Frjór jarðvegur fyrir glæpagengi til að festa rætur Halldóra Mogensen Skoðun Skoðun Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti næst ekki með ranglæti Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Fagleg rök fjarverandi við opinbera styrkveitingu Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson skrifar Skoðun Heilbrigðistækni getur gjörbylt aðgengi og gæðum í heilbrigðisþjónustu Erla Tinna Stefánsdóttir skrifar Skoðun Ísland smíðar – köllum á hetjurnar okkar Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvenær kemur að okkur? Hjördís María Karlsdóttir skrifar Skoðun Frjór jarðvegur fyrir glæpagengi til að festa rætur Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Án greiningar, engin ábyrgð Gísli Már Gíslason skrifar Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar Skoðun Verkin sem ekki tala Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Sjá meira
Framtíð Reykjavíkur: Ofanjarðar og neðanjarðar Sjáðu fyrir þér Reykjavík þar sem götur eru kyrrlátar og öruggar, lausar við umferðarþunga, þökk sé neðanjarðar göngum sem munu vernda mikilvæga innviði gegn erfiðum veðurskilyrðum, stýra sjálfvirkum hitakerfum, sorphirðu, vöruflutningum, raforku og samgöngum. Ofanjarðar koma lífleg opin svæði, aðlögunarhæfar byggingar og síðan gagnvirkt borgarumhverfi sem blómstrar, bætir daglegt líf og eflir samfélagstengsl. Með því að nýta einstaka endurnýjanlega orkuauðlind Íslands, hátækni og samstöðumátt samfélagsins getur höfuðborgarsvæðið orðið ein samfelld brautryðjandi snjallborg sem byggir á gervigreind og velferð íbúanna en ekki vaxandi skuggaborg þéttingar…. Ef við viljum og kjósum. Hvað er snjallborg? Lykilþættir í snjallborgarframtíð Reykjavíkur: Snjallt borgarskipulag með stafrænum tvíburum og rauntíma greiningum. Neðanjarðar innviðir með sjálfvirkum samgöngum og þjónustu. Sjálfakandi rafbílar og skutlur sem draga úr umferð og mengun. Sjálfbærni með orkustýringu og úrgangsstjórnun. Vélmenni og drónar til viðhalds, öryggis og þjónustu. Stafrænn jöfnuður sem tryggir öllum jafnan aðgang að tækni og upplýsingum. Hringrásarhagkerfi sem dregur úr sóun og hámarkar nýtingu auðlinda. Snjallheilbrigðisþjónusta sem býður persónulega umönnun með hjálp gervigreindar. Stafrænt öryggi með öflugri vernd gagna og einkalífs. Menningar- og ferðaþjónustuupplifanir auðgaðar með gagnvirkri tækni. Tímalína fyrir umbreytingu Reykjavíkur með gervigreind 2025–2030: Grunnuppbygging Innleiðing stafræns tvíbura og borgarskipulags með gervigreind. Gangagerð hefst fyrir mikilvæga innviði (jarðhita, rafmagn, úrgang, vatn o.fl.). Tilraunaverkefni með sjálfakandi farartæki hefjast; undirbúningur hafinn að göngum eingöngu ætluðum sjálfakandi bílum. 2030–2035: Útvíkkun innviða Sjálfvirkar neðanjarðar samgönguæðar komnar í rekstur. Vélmenni tekin í notkun við viðhald og þjónustu í borginni. Innleiðing gervigreindar vettvanga til að efla samfélagsþátttöku. 2035–2040: Algjör samþætting Heildstæð innleiðing sjálfakandi rafbíla á öllu svæðinu. Snjallmiðstöðvar stjórna innviðum, neyðarþjónustu og stafrænu öryggi. Þroskuð sjálfbærniverkefni knúin af gervigreind og stafrænar aðgerðir sem ná til allra. Nýtt atvinnu- og samfélagslandslag Gervigreind umbreytir atvinnumarkaðnum með skapandi, tæknivæddum og sveigjanlegum störfum með styttri vinnutíma. Breytt samfélag sem auðgar bæði þéttbýli og úthverfi. Rafbílar og sjálfakandi farartæki munu hafa áhrif á íbúðarval fólks, húsnæðismarkað og þróun hverfa. Félagslegur og efnahagslegur ávinningur allra Þótt fjárfesting í upphafi sé töluverð er ávinningurinn mikill til lengri tíma Íbúar: Aukin lífsgæði, lægri kostnaður og meiri tími fyrir sig og fjölskylduna. Borgir: Betri nýting fjármagns og betri þjónusta. Ríkið: Efnahagslegur vöxtur og alþjóðleg þátttaka. Fyrirtæki: Ný tækifæri og markaðir. Samvinna einkaaðila og hins opinbera tryggir jafnan ávinning. Umbreyting húsnæðismarkaðar og skipulags Breytingar á vinnumarkaði dregur úr þörf fyrir hefðbundið skrifstofuhúsnæði, sem þá væri hægt að umbreyta í íbúðir. Neðanjarðar innviðir skapa rými fyrir græn svæði, nýja hverfisþjónustu og blandaða byggð sem mótar nýtt skipulag. Íbúar leiða breytingarnar: Samfélagsleg virkni skiptir sköpum Það er mikilvægt að íbúar Höfuðborarsvæðisins taki frumkvæði, deili hugmyndum og ýti eftir breytingum í grasrótarstarfi, samfélagsmiðlum og samtali við yfirvöld. Virk þátttaka allra er nauðsynleg til að skapa þá framtíð sem við viljum. Hvernig og hvar viljum við búa, við hvað á ég að vinna þegar gervigreindar snjallmenni hafa tekið yfir mestan hluta atvinnu og hvernig tryggjum við að gervigreindin tryggi öllum betra líf en ekki bara útvöldum. Græðgin drífur áfram uppbyggingu gervigreindar í dag en gervigreindin hefur allt til að útrýma fátækt og græðgi. Ímyndum okkur framtíðina saman: Reykjavík árið 2040 Ímyndum okkur borg þar sem lífsgæði, sjálfbærni og samfélagsleg þróun fara saman. Þar sem neðanjarðar innviðir skapa svigrúm fyrir græn svæði, menningu og mannlíf. Reykjavík verður fyrirmynd annarra borga, þar sem nýsköpun og gervigreind gera daglegt líf okkar allra betra, fallegra og sjálfbærara. Tökum þátt í að skapa þessa framtíð saman en látum hana ekki verða framtíð útvaldra og/eða á kostnað okkar. Þessi grein er hluti greina raðar um gervigreind, fyrri greinar; Fækkum kennurum um 90% Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun.
Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun
Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun
Skoðun Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson skrifar
Skoðun Heilbrigðistækni getur gjörbylt aðgengi og gæðum í heilbrigðisþjónustu Erla Tinna Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar
Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar
Opið bréf til Ölmu Möller, heilbrigðisráðherra Anna Margrét Hrólfsdóttir,Lilja Guðmundsdóttir Skoðun
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun
Ætla stjórnvöld virkilega að eyðileggja eftirlaunasjóði verkafólks endanlega? Vilhjálmur Birgisson Skoðun
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun