Sósíalísk byggðastefna gegn byggðareyðingu Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks Gunnar Smári Egilsson skrifar 19. ágúst 2021 07:31 Eitt af undrum íslenskra stjórnmála er hvers vegna fólk í landsbyggðarkjördæmum kýs þessa flokka enn, Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkinn. Síðustu öld hafa þessir flokkar kynnt sig sem sérstaka verndara hinna dreifðari byggða án þess að hafa nokkru sinni staðið undir því. Byggðareyðing Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks Á vakt þessara flokka hefur auður og völd streymt frá landsbyggðinni. Ákvarðanir um uppbyggingu samfélagsins eru ekki lengur teknar innan byggðanna heldur langt í burtu. Þar sem áður voru sjálfstæðir bæir er núna stærsti hluti fyrirtækjanna útibú stórfyrirtækja með höfuðstöðvar langt langt í burtu. Á vakt þessara flokka hafa samvinnufyrirtæki og bæjarútgerðir verið brotin niður, fyrirtæki sem voru í eigu íbúanna á staðnum og höfðu tryggt fjölskyldum atvinnu og afkomu áratugum saman. Á vakt þessara flokka hefur landbúnaður staðnað og ekki náð að svara kalli tímans um fjölbreyttari framleiðslu. Á vakt þessara flokka hefur heilbrigðiskerfið molnað niður svo að helsta áhyggjuefni fólks í smærri bæjum, jafnvel stærri bæjum, er læknaskortur og aðgengi að heilsugæslu og heilbrigðisþjónustu. Á vakt þessara flokka hefur uppbygging grunnkerfa á borð við dreifingu rafmagns stöðvast svo langtíma rafmagnsleysi hefur skollið á stórum svæðum í óveðrum. Stór landsvæði búa ekki einu sinni við traust rafmagn á góðviðrisdögum. Á vakt þessara flokka hafa stjórnvöld gefist upp við uppbyggingu vegakerfisins og hefur nú uppi ráðagerðir um einkavæðingu veganna með tilheyrandi gjaldtöku, sem verða mun sérstakur landsbyggðarskattur. Á vakt þessara flokka hefur fólki á landsbyggðinni fækkað nær undantekningarlaust frá áratug til áratugar, aflið hefur verið dregið úr byggðunum. Og samt koma talsmenn þessara flokka út í byggðirnar fyrir hverjar kosningar og lofa fólki öllu fögru. Án þess að blikna segjast þeir ætla að verja byggðirnar og efla þótt þeim hafi mistekist það í hundrað ár. Hvar er vinstrið? Byggðastefna er krafa um valddreifingu, jöfnuð og réttlæti. Þetta eru klassískar kröfur vinstri manna, í raun kjarninn í sósíalískri baráttu. Einhverra hluta vegna hefur byggðastefna á Íslandi hins vegar verið hægra málefni. Sem útskýrir útkomuna. Hægri stefna er stefna þeirra sem lifa á samfélaginu og draga upp úr því fé, soga til sín afl þess og orku. Og það er einmitt það sem hefur verið hent byggðirnar hringinn í kringum landið. Ekki veit ég hvers vegna vinstri flokkarnir hafa litla, ef nokkra, áherslu lagt á byggðastefnu. En það á ekki við um Sósíalistaflokk Íslands. Hann ætlar sér að móta í samtali við alþýðuna um land allt það sem kallast sósíalísk byggðastefna, sem verða mun grunnur endurreisnar byggða um allt land. Sósíalísk byggðastefna Sósíalísk byggðastefna byggir á því að flytja völd út í byggðirnar og hverfa frá miðstýrðu ríkisvaldi nýfrjálshyggjuáranna. Sósíalísk byggðastefna byggir á því að flytja kvótann heim, færa valdið yfir auðlindum sjávar, sem almenningur barðist fyrir á síðustu öld, aftur út í byggðirnar. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að endurreisa samvinnuhugsjónina, byggja upp samvinnufélög sem verða munu hryggjasúlur öflugs atvinnulífs og þjónustu. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að byggja upp fjármálakerfi í héraði sem þjónar nærsamfélagi sínu en ekki aðeins allra stærstu fyrirtækjum landsins, þeim sem gleypt hafa smærri fyrirtæki um allt land. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að byggja upp heilbrigðiskerfi sem þjónar öllum íbúum landsins, aðlaga kerfið að fólkinu en gera ekki kröfu um að það aðlagi sig kerfinu. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að allir landsmenn hafi sambærilegt aðgengi að fjarskiptum, orku, húshitun og öllum grunnkerfum samfélagsins. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að þjónusta við börn, aldraða, sjúka, fatlaða, langveika og annarra sem háðir eru félagslegum innviðum landsins sé sú sama hvar sem fólk býr. Allir hafa sama rétt, hvar sem þeir búa, vegna þess að fólk hefur sömu þarfir, hvar sem það býr. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að félagslegt húsnæði veður byggt um allt land svo fólk geti flutt þangað sem það kýs helst að búa. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að fólk um allt land hafi aðgengi að menningu og að þjónusta hins opinbera aðlagi sig að ólíkum byggðum. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að fólk geti unnið við það sem það kýs og búið þar sem það vill, að uppbygging byggðanna miðist við þarfir fólks, vonir og væntingar, en sé ekki haldið niðri af kerfum sem í raun hafa það markmið að draga afl úr landsbyggðinni. Sósíalistaflokkurinn er landsbyggðarflokkur Þótt Sósíalistaflokkurinn bjóði nú fram til Alþingis er meginmarkmið flokksins að byggja upp breiða og öfluga alþýðuhreyfingu, sem mun ná að byggja upp völd, sjálfstæði, afkomu og lífsgæði alþýðu manna. Til þess að það náist þurfum við að endurreisa verkalýðshreyfinguna sem baráttutæki almennings, endurvekja samvinnuhugsjónina og byggja á henni öflugt atvinnulíf og þjónustu, kveikja á virkri pólitískri þátttöku almennings og marka nýja sósíalíska byggðastefnu. Án slíkrar hreyfingar mun okkur ekki takast að ná neinum árangri. Og þessi hreyfing þarf að ná hringinn í kringum landið, við þurfum að sameina alþýðuna í þéttbýlinu fyrir sunnan við alþýðuna í dreifðari byggðum. Öfugt við það sem Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkurinn hefur haldið fram hefur alþýðan úti á landi og alþýðan á Suðvesturhorninu sömu hagsmuni. Þetta eru ekki andstæðingar hvors annars, heldur hefur alþýðan úti á landi og alþýðan fyrir sunnan sama andstæðing. Sem er auðvaldið sem hefur svipt alþýðuna fé, völdum og auðlindum. Og andstæðingar alþýðunnar eru líka flokkarnir sem segjast fyrir kosningar ætla að þjóna fólkinu og byggðunum en sem snúa sér að hinum ríku og valdamiklu daginn eftir kjördaga og þjóna þeim út kjörtímabilið. Þar til koma nýjar kosningar og flokkarnir halda aftur út í byggðirnar með sömu sviknu loforðin. Hundrað ár undir byggðastefnu Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins er nóg. Í haust gefst fólki færi á að segja nei, takk við tilboði þessara flokka um áframhaldandi stöðnun og hnignun. Það er best gert með því að kjósa Sósíalistaflokkinn, eina flokkinn með byggðastefnu sem stillt er upp gegn byggðaeyðingarstefnu Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins. Í raun eru bara þessir tveir valkostir í boði. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Sósíalistaflokkurinn Byggðamál Mest lesið Er ég eins og ég er? - Svar við pistli heilbrigðisráðherra Eldur Smári Kristinsson Skoðun Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir Skoðun Raddir, sýnir og aðrar óhefðbundnar skynjanir Svava Arnardóttir Skoðun Alþjóðlegur sjálfsvígsforvarnardagur – mikilvægi samtals og samkenndar Ellen Calmon Skoðun Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir Skoðun Ég er eins og ég er – um heilbrigðisþjónustu við trans fólk Alma D. Möller Skoðun Að því að rjúfa vítahring kynslóðabundinna afbrota Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Halldór 13.09.2025 Halldór Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Raddir, sýnir og aðrar óhefðbundnar skynjanir Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Er ég eins og ég er? - Svar við pistli heilbrigðisráðherra Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Eftir höfðinu dansa limirnir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Sýklasótt – tími og þekking skiptir máli Alma Möller skrifar Skoðun Frá upplausn til uppbyggingar Þór Pálsson skrifar Skoðun Hagsmunir sveitanna í vasa heildsala Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Verið að vinna sér í haginn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ég er eins og ég er – um heilbrigðisþjónustu við trans fólk Alma D. Möller skrifar Skoðun Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir skrifar Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins skrifar Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Gætum eggja og forðumst náttúruleysi! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Hraðara regluverk fyrir ómissandi innviði! Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Lesblinda og skólahald á Norðurlöndunum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Heimspeki og hugmyndaheimur Kína Jón Sigurgeirsson skrifar Skoðun Furðuleg meðvirkni með fúskurum Jón Kaldal skrifar Skoðun Þegar viska breytist í vopn Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Jafnréttisstofa í 25 ár: Er þetta ekki komið? Martha Lilja Olsen skrifar Skoðun Hvar er textinn? Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Berklar, Krakk og Rough Sleep Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Blóðugar afleiðingar lyga Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Hinsegin samfélagið á heimili í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhrif Vesturlanda og vöxtur Kína Jón Sigurgeirsson skrifar Sjá meira
Eitt af undrum íslenskra stjórnmála er hvers vegna fólk í landsbyggðarkjördæmum kýs þessa flokka enn, Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkinn. Síðustu öld hafa þessir flokkar kynnt sig sem sérstaka verndara hinna dreifðari byggða án þess að hafa nokkru sinni staðið undir því. Byggðareyðing Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks Á vakt þessara flokka hefur auður og völd streymt frá landsbyggðinni. Ákvarðanir um uppbyggingu samfélagsins eru ekki lengur teknar innan byggðanna heldur langt í burtu. Þar sem áður voru sjálfstæðir bæir er núna stærsti hluti fyrirtækjanna útibú stórfyrirtækja með höfuðstöðvar langt langt í burtu. Á vakt þessara flokka hafa samvinnufyrirtæki og bæjarútgerðir verið brotin niður, fyrirtæki sem voru í eigu íbúanna á staðnum og höfðu tryggt fjölskyldum atvinnu og afkomu áratugum saman. Á vakt þessara flokka hefur landbúnaður staðnað og ekki náð að svara kalli tímans um fjölbreyttari framleiðslu. Á vakt þessara flokka hefur heilbrigðiskerfið molnað niður svo að helsta áhyggjuefni fólks í smærri bæjum, jafnvel stærri bæjum, er læknaskortur og aðgengi að heilsugæslu og heilbrigðisþjónustu. Á vakt þessara flokka hefur uppbygging grunnkerfa á borð við dreifingu rafmagns stöðvast svo langtíma rafmagnsleysi hefur skollið á stórum svæðum í óveðrum. Stór landsvæði búa ekki einu sinni við traust rafmagn á góðviðrisdögum. Á vakt þessara flokka hafa stjórnvöld gefist upp við uppbyggingu vegakerfisins og hefur nú uppi ráðagerðir um einkavæðingu veganna með tilheyrandi gjaldtöku, sem verða mun sérstakur landsbyggðarskattur. Á vakt þessara flokka hefur fólki á landsbyggðinni fækkað nær undantekningarlaust frá áratug til áratugar, aflið hefur verið dregið úr byggðunum. Og samt koma talsmenn þessara flokka út í byggðirnar fyrir hverjar kosningar og lofa fólki öllu fögru. Án þess að blikna segjast þeir ætla að verja byggðirnar og efla þótt þeim hafi mistekist það í hundrað ár. Hvar er vinstrið? Byggðastefna er krafa um valddreifingu, jöfnuð og réttlæti. Þetta eru klassískar kröfur vinstri manna, í raun kjarninn í sósíalískri baráttu. Einhverra hluta vegna hefur byggðastefna á Íslandi hins vegar verið hægra málefni. Sem útskýrir útkomuna. Hægri stefna er stefna þeirra sem lifa á samfélaginu og draga upp úr því fé, soga til sín afl þess og orku. Og það er einmitt það sem hefur verið hent byggðirnar hringinn í kringum landið. Ekki veit ég hvers vegna vinstri flokkarnir hafa litla, ef nokkra, áherslu lagt á byggðastefnu. En það á ekki við um Sósíalistaflokk Íslands. Hann ætlar sér að móta í samtali við alþýðuna um land allt það sem kallast sósíalísk byggðastefna, sem verða mun grunnur endurreisnar byggða um allt land. Sósíalísk byggðastefna Sósíalísk byggðastefna byggir á því að flytja völd út í byggðirnar og hverfa frá miðstýrðu ríkisvaldi nýfrjálshyggjuáranna. Sósíalísk byggðastefna byggir á því að flytja kvótann heim, færa valdið yfir auðlindum sjávar, sem almenningur barðist fyrir á síðustu öld, aftur út í byggðirnar. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að endurreisa samvinnuhugsjónina, byggja upp samvinnufélög sem verða munu hryggjasúlur öflugs atvinnulífs og þjónustu. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að byggja upp fjármálakerfi í héraði sem þjónar nærsamfélagi sínu en ekki aðeins allra stærstu fyrirtækjum landsins, þeim sem gleypt hafa smærri fyrirtæki um allt land. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að byggja upp heilbrigðiskerfi sem þjónar öllum íbúum landsins, aðlaga kerfið að fólkinu en gera ekki kröfu um að það aðlagi sig kerfinu. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að allir landsmenn hafi sambærilegt aðgengi að fjarskiptum, orku, húshitun og öllum grunnkerfum samfélagsins. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að þjónusta við börn, aldraða, sjúka, fatlaða, langveika og annarra sem háðir eru félagslegum innviðum landsins sé sú sama hvar sem fólk býr. Allir hafa sama rétt, hvar sem þeir búa, vegna þess að fólk hefur sömu þarfir, hvar sem það býr. Sósíalísk byggðastefna felur í sér að félagslegt húsnæði veður byggt um allt land svo fólk geti flutt þangað sem það kýs helst að búa. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að fólk um allt land hafi aðgengi að menningu og að þjónusta hins opinbera aðlagi sig að ólíkum byggðum. Sósíalísk byggðastefna miðar að því að fólk geti unnið við það sem það kýs og búið þar sem það vill, að uppbygging byggðanna miðist við þarfir fólks, vonir og væntingar, en sé ekki haldið niðri af kerfum sem í raun hafa það markmið að draga afl úr landsbyggðinni. Sósíalistaflokkurinn er landsbyggðarflokkur Þótt Sósíalistaflokkurinn bjóði nú fram til Alþingis er meginmarkmið flokksins að byggja upp breiða og öfluga alþýðuhreyfingu, sem mun ná að byggja upp völd, sjálfstæði, afkomu og lífsgæði alþýðu manna. Til þess að það náist þurfum við að endurreisa verkalýðshreyfinguna sem baráttutæki almennings, endurvekja samvinnuhugsjónina og byggja á henni öflugt atvinnulíf og þjónustu, kveikja á virkri pólitískri þátttöku almennings og marka nýja sósíalíska byggðastefnu. Án slíkrar hreyfingar mun okkur ekki takast að ná neinum árangri. Og þessi hreyfing þarf að ná hringinn í kringum landið, við þurfum að sameina alþýðuna í þéttbýlinu fyrir sunnan við alþýðuna í dreifðari byggðum. Öfugt við það sem Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkurinn hefur haldið fram hefur alþýðan úti á landi og alþýðan á Suðvesturhorninu sömu hagsmuni. Þetta eru ekki andstæðingar hvors annars, heldur hefur alþýðan úti á landi og alþýðan fyrir sunnan sama andstæðing. Sem er auðvaldið sem hefur svipt alþýðuna fé, völdum og auðlindum. Og andstæðingar alþýðunnar eru líka flokkarnir sem segjast fyrir kosningar ætla að þjóna fólkinu og byggðunum en sem snúa sér að hinum ríku og valdamiklu daginn eftir kjördaga og þjóna þeim út kjörtímabilið. Þar til koma nýjar kosningar og flokkarnir halda aftur út í byggðirnar með sömu sviknu loforðin. Hundrað ár undir byggðastefnu Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins er nóg. Í haust gefst fólki færi á að segja nei, takk við tilboði þessara flokka um áframhaldandi stöðnun og hnignun. Það er best gert með því að kjósa Sósíalistaflokkinn, eina flokkinn með byggðastefnu sem stillt er upp gegn byggðaeyðingarstefnu Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins. Í raun eru bara þessir tveir valkostir í boði. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum.
Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir Skoðun
Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun
Skoðun Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar
Skoðun Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir Skoðun
Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun