Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 23. október 2025 08:12 Björn Orri Guðmundsson er faðir og framkvæmdastjóri netöryggisfyrirtækisins Aftra. Mynd/aðsend Það er óraunhæf nálgun að vernda börn gegn óprúttnum aðilum á internetinu með því að banna þeim að spila tiltekna tölvuleiki. Slík nálgun endurspegli ákveðinn misskilning á því hvernig netumhverfi barna virkar og mun æskilegra væri fyrir foreldra að kynna sér þá leiki sem börnin eru að spila og þær stillingar og öryggistæki sem eru fyrir hendi til að tryggja öryggi þeirra á netinu og kenna þeim að umgangast netið með ábyrgum hætti. Þetta segir faðir og netöryggissérfræðingur sem telur það ekki vænlegt til árangurs að banna það sem hinir fullorðnu ef til vill ekki skilja. Framkvæmdastjóri Heimilis og skóla var til viðtals á Bylgjunni í gærmorgun þar sem hann lýsti áhyggjum af því hve auðvelt það getur verið fyrir óprúttna aðila að komast í samband við börn á netinu, til dæmis í gegnum tölvuleiki Roblox, og reyni að tæla þau og ginna. Sjálfur telji hann að ekki ætti að leyfa börnum á ákveðnum aldri yfirhöfuð að spila leikinn, ekki nema foreldrar séu tilbúnir sjálfir til að sitja yfir öxlinni á þeim á meðan. Málið blasir öðruvísi við Birni Orra Guðmundssyni, föður og framkvæmdastjóra netöryggisfyrirtækis, sem telur þá nálgun að banna vera óraunhæfa. „Fyrstu viðbrögð virðast oft vera að reyna að banna hluti sem að við sem foreldrar eða eftirlitsaðilar almennt séð skiljum ekki sjálf. Ég á strák sem fær að spila þetta og er undir ströngu eftirliti,“ segir Björn. Það sé að hans mati í raun algjör sjálfsblekking að halda að það sé einfaldlega hægt að banna leik eins og Roblox. Börn geti þá allt eins fundið leiðir til að spila leikinn annars staðar og án eftirlits og þannig sé vernd og yfirsýn foreldra horfin. Ef eigi að banna einn leik mætti allt eins banna allt Hann tekur þó vissulega undir að það sé rétt að spjall í tölvuleikjum geti verið varasamt, en Roblox sé þar heldur ekkert einsdæmi. Langflestir leikir í dag hafi einhvers konar samskiptaleiðir á milli spilara, hvort sem það er Roblox eða leikir á borð við Fortnite, Minecraft, Among Us eða aðrir leikir. Sama eigi við um samskipti í gegnum til að mynda Discord, Xbox Live chat, PlayStation Network, Steam chat og Messenger svo fátt eitt sé nefnt. Ef það sé eitthvað kappsmál að banna Roblox þurfi einnig að spyrja hvort eigi að banna líka aðra leiki eða leikjaumhverfi, smáskilaboð, símtöl og tölvupóstsamskipti. Það sé allt mögulegt undir. Foreldrar setji sig í spor krakkanna og læri sjálfir Spurður hvað sé þá til ráða að hans mati segir Björn í fyrsta lagi að svarið sé að hætta að reyna að banna það sem við skiljum ekki en í staðinn að nálgast málið með fræðslu, öryggisstillingum og samtali við börnin. Og síðast en ekki síst að foreldrar reyni sjálfir að læra betur inn á leikina og tæknina sem börnin þeirra eru að nota og jafnvel prófi að spila leikina sjálf. „Ég held að fyrsta sé bara að foreldrar þurfi kannski aðeins að setja sig í fótspor barnanna og reyna kannski að muna hvernig þetta var þegar við vorum yngri, og kannski bara spila sig aðeins inn í þeirra heim. Hafa þau prófað Roblox, hafa þau skoðað hvaða stillingar eða leiðir eru í boði til að halda krökkunum öruggum,“ segir Björn. Í Roblox sé til dæmis hægt að búa til reikning fyrir barn sem er undir eftirliti foreldra þar sem hægt er að setja frekari skorður og skilyrði um notkun. Sömu sögu sé að segja um snjallsímana. „Þú getur yfirleitt haft þau undir mjög góðu eftirliti, stillt skjátíma, séð hvað þau eru að gera, passað upp á að þau séu ekki í samskiptum við einhverja aðra, hvort sem það er í Androit símum, Samsung og svoleiðis eða Apple-tækjum og í tölvuumhverfinu líka, Playstation og þar fram eftir götunum. Þannig ég held að það sé alltaf leiðin. Við þurfum að skilja þennan sem að krakkarnir eru í og reyna að átta okkur á því hvernig við getum kennt þeim að nota þetta á ábyrgan hátt, miklu frekar en að banna,“ segir Björn. Netöryggi Netglæpir Ofbeldi gegn börnum Börn og uppeldi Tækni Mest lesið Krafa um fjöldabrottvísanir fólks nemur land á Íslandi Innlent Fjöldi svæða á landinu sambandslaus með öllu Innlent Allt að helmingur barna heima vegna veikinda Innlent Finnst brotið á réttindum barnsins að orlofið sé skert Innlent Strætó ekið á hjólreiðamann í Laugardal Innlent Gjaldtaka af bílum sé hærri en fjárframlög til vegagerðar Innlent Staðsetning Íslands „hernaðarlega mjög mikilvæg“ Innlent Páll Winkel meðal umsækjenda um embætti ráðuneytisstjóra Innlent Inflúensan á uppleið og seinni bylgjan handan við hornið Innlent Meintur morðingi Kirk mætti fyrir dómara í gær Erlent Fleiri fréttir Viðreisn stundi hræðsluáróður í stað þess að ræða málin Inflúensan á uppleið og seinni bylgjan handan við hornið Flensan á flugi og Sundlaugarmenningunni fagnað í Vesturbæjarlauginni Játaði en áfrýjaði samt og krafðist sýknu Páll Winkel meðal umsækjenda um embætti ráðuneytisstjóra Vilja takmarka fjölda barna sem getin eru með sama sæði Fjöldi svæða á landinu sambandslaus með öllu Fjölskyldur fórnarlamba krefjast ábyrgðar Sádi-Arabíu Staðsetning Íslands „hernaðarlega mjög mikilvæg“ Fjögur ár fyrir smygl á rúmum fjórum kílóum af kókaíni 325 milljónir í næsta áfanga LED-ljósavæðingar í Reykjavík Krafa um fjöldabrottvísanir fólks nemur land á Íslandi Líkamsárásir, heimilisofbeldi og vopnaður ökumaður Gjaldtaka af bílum sé hærri en fjárframlög til vegagerðar Allt að helmingur barna heima vegna veikinda Vestfirðingar sjá fram á þrenn ný jarðgöng Landhelgisgæslan eignast sjálfstýrðan kafbát „Mér persónulega fannst þetta gríðarlega gaman“ Hugrakkir drengir opnuðu sig í fréttum, breyttu kerfinu og skáluðu með Ingu Strætó ekið á hjólreiðamann í Laugardal Refsing milduð yfir burðardýri Finnst brotið á réttindum barnsins að orlofið sé skert Þjófar sendir úr landi Fær bara hálft fæðingarorlof og veik leikskólabörn Björn Dagbjartsson er látinn Hvetja til bólusetningar vegna inflúensufaraldurs Slapp ekki með typpamynd til þrettán ára Halda starfsleyfinu þrátt fyrir kröfur íbúa Opna fyrir umferð um „fyrstu hraðbraut á Íslandi“ Vill skoða úrsögn úr EES Sjá meira
Framkvæmdastjóri Heimilis og skóla var til viðtals á Bylgjunni í gærmorgun þar sem hann lýsti áhyggjum af því hve auðvelt það getur verið fyrir óprúttna aðila að komast í samband við börn á netinu, til dæmis í gegnum tölvuleiki Roblox, og reyni að tæla þau og ginna. Sjálfur telji hann að ekki ætti að leyfa börnum á ákveðnum aldri yfirhöfuð að spila leikinn, ekki nema foreldrar séu tilbúnir sjálfir til að sitja yfir öxlinni á þeim á meðan. Málið blasir öðruvísi við Birni Orra Guðmundssyni, föður og framkvæmdastjóra netöryggisfyrirtækis, sem telur þá nálgun að banna vera óraunhæfa. „Fyrstu viðbrögð virðast oft vera að reyna að banna hluti sem að við sem foreldrar eða eftirlitsaðilar almennt séð skiljum ekki sjálf. Ég á strák sem fær að spila þetta og er undir ströngu eftirliti,“ segir Björn. Það sé að hans mati í raun algjör sjálfsblekking að halda að það sé einfaldlega hægt að banna leik eins og Roblox. Börn geti þá allt eins fundið leiðir til að spila leikinn annars staðar og án eftirlits og þannig sé vernd og yfirsýn foreldra horfin. Ef eigi að banna einn leik mætti allt eins banna allt Hann tekur þó vissulega undir að það sé rétt að spjall í tölvuleikjum geti verið varasamt, en Roblox sé þar heldur ekkert einsdæmi. Langflestir leikir í dag hafi einhvers konar samskiptaleiðir á milli spilara, hvort sem það er Roblox eða leikir á borð við Fortnite, Minecraft, Among Us eða aðrir leikir. Sama eigi við um samskipti í gegnum til að mynda Discord, Xbox Live chat, PlayStation Network, Steam chat og Messenger svo fátt eitt sé nefnt. Ef það sé eitthvað kappsmál að banna Roblox þurfi einnig að spyrja hvort eigi að banna líka aðra leiki eða leikjaumhverfi, smáskilaboð, símtöl og tölvupóstsamskipti. Það sé allt mögulegt undir. Foreldrar setji sig í spor krakkanna og læri sjálfir Spurður hvað sé þá til ráða að hans mati segir Björn í fyrsta lagi að svarið sé að hætta að reyna að banna það sem við skiljum ekki en í staðinn að nálgast málið með fræðslu, öryggisstillingum og samtali við börnin. Og síðast en ekki síst að foreldrar reyni sjálfir að læra betur inn á leikina og tæknina sem börnin þeirra eru að nota og jafnvel prófi að spila leikina sjálf. „Ég held að fyrsta sé bara að foreldrar þurfi kannski aðeins að setja sig í fótspor barnanna og reyna kannski að muna hvernig þetta var þegar við vorum yngri, og kannski bara spila sig aðeins inn í þeirra heim. Hafa þau prófað Roblox, hafa þau skoðað hvaða stillingar eða leiðir eru í boði til að halda krökkunum öruggum,“ segir Björn. Í Roblox sé til dæmis hægt að búa til reikning fyrir barn sem er undir eftirliti foreldra þar sem hægt er að setja frekari skorður og skilyrði um notkun. Sömu sögu sé að segja um snjallsímana. „Þú getur yfirleitt haft þau undir mjög góðu eftirliti, stillt skjátíma, séð hvað þau eru að gera, passað upp á að þau séu ekki í samskiptum við einhverja aðra, hvort sem það er í Androit símum, Samsung og svoleiðis eða Apple-tækjum og í tölvuumhverfinu líka, Playstation og þar fram eftir götunum. Þannig ég held að það sé alltaf leiðin. Við þurfum að skilja þennan sem að krakkarnir eru í og reyna að átta okkur á því hvernig við getum kennt þeim að nota þetta á ábyrgan hátt, miklu frekar en að banna,“ segir Björn.
Netöryggi Netglæpir Ofbeldi gegn börnum Börn og uppeldi Tækni Mest lesið Krafa um fjöldabrottvísanir fólks nemur land á Íslandi Innlent Fjöldi svæða á landinu sambandslaus með öllu Innlent Allt að helmingur barna heima vegna veikinda Innlent Finnst brotið á réttindum barnsins að orlofið sé skert Innlent Strætó ekið á hjólreiðamann í Laugardal Innlent Gjaldtaka af bílum sé hærri en fjárframlög til vegagerðar Innlent Staðsetning Íslands „hernaðarlega mjög mikilvæg“ Innlent Páll Winkel meðal umsækjenda um embætti ráðuneytisstjóra Innlent Inflúensan á uppleið og seinni bylgjan handan við hornið Innlent Meintur morðingi Kirk mætti fyrir dómara í gær Erlent Fleiri fréttir Viðreisn stundi hræðsluáróður í stað þess að ræða málin Inflúensan á uppleið og seinni bylgjan handan við hornið Flensan á flugi og Sundlaugarmenningunni fagnað í Vesturbæjarlauginni Játaði en áfrýjaði samt og krafðist sýknu Páll Winkel meðal umsækjenda um embætti ráðuneytisstjóra Vilja takmarka fjölda barna sem getin eru með sama sæði Fjöldi svæða á landinu sambandslaus með öllu Fjölskyldur fórnarlamba krefjast ábyrgðar Sádi-Arabíu Staðsetning Íslands „hernaðarlega mjög mikilvæg“ Fjögur ár fyrir smygl á rúmum fjórum kílóum af kókaíni 325 milljónir í næsta áfanga LED-ljósavæðingar í Reykjavík Krafa um fjöldabrottvísanir fólks nemur land á Íslandi Líkamsárásir, heimilisofbeldi og vopnaður ökumaður Gjaldtaka af bílum sé hærri en fjárframlög til vegagerðar Allt að helmingur barna heima vegna veikinda Vestfirðingar sjá fram á þrenn ný jarðgöng Landhelgisgæslan eignast sjálfstýrðan kafbát „Mér persónulega fannst þetta gríðarlega gaman“ Hugrakkir drengir opnuðu sig í fréttum, breyttu kerfinu og skáluðu með Ingu Strætó ekið á hjólreiðamann í Laugardal Refsing milduð yfir burðardýri Finnst brotið á réttindum barnsins að orlofið sé skert Þjófar sendir úr landi Fær bara hálft fæðingarorlof og veik leikskólabörn Björn Dagbjartsson er látinn Hvetja til bólusetningar vegna inflúensufaraldurs Slapp ekki með typpamynd til þrettán ára Halda starfsleyfinu þrátt fyrir kröfur íbúa Opna fyrir umferð um „fyrstu hraðbraut á Íslandi“ Vill skoða úrsögn úr EES Sjá meira