Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir, Elí Hörpu og Önundar, Eyrún Ólöf Sigurðardóttir, Helga Ögmundardóttir, Íris Ellenberger, Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir og Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifa 25. september 2025 12:30 Sameinuðu þjóðirnar gáfu á dögunum út skýrslu rannsóknanefndar þar sem fram kemur að Ísrael fremji meðvitað og markvisst þjóðarmorð á Gaza. Áður höfðu Amnesty International, Human Rights Watch (HRW) og fleiri mannréttindasamtök komist að sömu niðurstöðu. Í þessu felast til að mynda markvissar árásir á börn, kerfisbundið kynferðislegt ofbeldi og víðtækar árásir á mennta- og menningarstofnanir. Þá tekur nefndin fram að Ísraelar sýni engan vilja til að hætta þjóðarmorðinu þrátt fyrir alþjóðlegar beiðnir þar um. Samkvæmt sáttmála Sameinuðu þjóðanna um þjóðarmorð, sem Ísland hefur samþykkt, er jákvæð skylda aðildarríkja að beita öllum tiltækum úrræðum sem þau hafa yfir að ráða til að reyna að koma í veg fyrir þjóðarmorð. Þessi skylda verði virk um leið og ríki veit, eða ætti að vita, af alvarlegri hættu á þjóðarmorði. Íslensk stjórnvöld hafa hins vegar enn ekki brugðist við af festu eins og þeim ber skylda til. Rauði krossinn á Íslandi hefur sent út neyðarkall, eins konar lokaviðvörun til stjórnvalda að bregðast við ástandinu, og segir tímann á þrotum. Ljóst er að Íslendingar, þar með talið íslenskar menntastofnanir geta ekki látið hjá líða að bregðast við þessu með afgerandi hætti. Eins og segir í tilkynningu Sameinuðu þjóðanna gerir þögn eða skeytingaleysi um þjóðarmorðið okkur öll samsek. Í þessu ljósi teljum hvern þann dag sem líður án þess að Háskóli Íslands taki virka afstöðu með aðgerðum gegn þjóðarmorðinu vera óásættanlegan. Akademísk sniðganga er hluti af siðferðislegri ábyrgð fræðasamfélagsins að bregðast við óréttlæti, standa gegn samsekt og að beita áhrifum sínum í þágu mannréttinda, frelsis og réttlætis. Sniðganga er friðsamlegt mótvægi við aðgerðir sem brjóta gegn alþjóðalögum og mannréttindasáttmálum og í raun lágmarksviðleitni til að bregðast við yfirstandandi þjóðarmorði. Í rektorsframboði sínu talaði núverandi rektor, Silja Bára Ómarsdóttir, skýrt um mikilvægi þess að taka afstöðu gegn þjóðar- og menntamorði sem Ísrael fremur í Palestínu. Nú, tæpum þremur mánuðum eftir að Silja Bára tók við embætti, hefur háskólinn ekkert aðhafst varðandi málefni Palestínu, fyrir utan óljós áform um upphaf samráðsferlis varðandi hvað gæti falist í sniðgöngu. Við fögnum frumkvæði rektorsskrifstofu í átt að auknu lýðræði í ákvarðanatöku sem varða stefnu Háskólans, en teljum þó að aðgerðir gegn þjóðarmorði sem hefur nú staðið yfir í tæp tvö ár séu ekki æskilegur vettvangur fyrir slíkar tilraunir. Í ljósi ofangreindra yfirlýsinga Sameinuðu Þjóðanna og Rauða krossins er það skylda stjórnar Háskóla Íslands að bregðast við með viðeigandi aðgerðum strax og er ein sú mikilvægasta að beita allar ísraelskar fræða- og ríkisstofnanir sniðgöngu. Ekki er um breytingu á starfsháttum Háskólans að ræða þar sem háskólaráð ákvað nýlega að slíta tengslum við allar rússneskar menntastofnanir af sambærilegum ástæðum, en sú ákvörðun krafðist ekki eins víðtæks samráðsferlis og nú er í bígerð. Háskólaráð hefur bæði valdheimild og skyldu til að grípa til aðgerða gegn Ísrael. Við hvetjum stjórnendur HÍ að sýna hugrekki og taka skýra afstöðu gegn þjóðarmorði og með alþjóðakerfinu með tafarlausum aðgerðum. Fyrir hönd Háskólafólks fyrir Palestínu, Auður Magndís Auðardóttir, dósent við Menntavísindasvið HÍ Elí Hörpu og Önundar, meistaranemi á Menntavísindasviði HÍ Eyrún Ólöf Sigurðardóttir, aðjúnkt við Menntavísindasvið HÍ Helga Ögmundardóttir, dósent við Félagsvísindasvið HÍ Íris Ellenberger, prófessor við Menntavísindasvið HÍ Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir, doktorsnemi og aðjúnkt við Menntavísindasvið HÍ Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir, doktorsnemi við Hugvísindasvið HÍ –––––––––––––––––––––––– Hér getur þú skráð þig á lista starfsfólks við Háskóla Íslands sem tekur þátt í akademískri sniðgöngu gegn Ísrael Kynningarfundur um sniðgöngu verður haldinn þann 8. Október kl. 12-13 á háskólasvæðinu (nánari upplýsingar verða tilkynntar von bráðar). Hafðu samband við Háskólafólk fyrir Palestínu á fyrirpalestinu@gmail.com ef þú vilt: Fá frekari upplýsingar um akademíska sniðgöngu. Fá stuðning við að koma af stað umræðum um akademíska sniðgöngu innan þinnar deildar við HÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Fimmtán algengar rangfærslur um loftslagsbreytingar – og hvað er rétt Eyþór Eðvarðsson Skoðun Hefur þú rétt fyrir þér? Svarið er já Jón Pétur Zimsen Skoðun Þegar höggbylgjan skellur á Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Leiðtogi Gunnar Salvarsson Skoðun Hinsegin Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Öryggið á nefinu um áramótin Eyrún Jónsdóttir,Ágúst Mogensen Skoðun Sögulegt ár í borginni Skúli Helgason Skoðun Markmiðin sem skipta máli Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Jólapartýi aflýst Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Guðbjörg verður áfram gul Reynir Traustason Skoðun Skoðun Skoðun Hinsegin Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Leiðtogi Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Sögulegt ár í borginni Skúli Helgason skrifar Skoðun Fimmtán algengar rangfærslur um loftslagsbreytingar – og hvað er rétt Eyþór Eðvarðsson skrifar Skoðun Öryggið á nefinu um áramótin Eyrún Jónsdóttir,Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Þegar höggbylgjan skellur á Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Hefur þú rétt fyrir þér? Svarið er já Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Markmiðin sem skipta máli Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Netverslun með áfengi og velferð barna okkar Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Við gerum það sem við sögðumst ætla að gera Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Stingum af Einar Guðnason skrifar Skoðun Guðbjörg verður áfram gul Reynir Traustason skrifar Skoðun Kvennaár og hvað svo? Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Hinir „hræðilegu“ popúlistaflokkar Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Hafnarfjörður í mikilli sókn Orri Björnsson skrifar Skoðun Jólapartýi aflýst Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Umbúðir, innihald og hægfara tilfærsla kirkjunnar Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Hættuleg þöggunarpólitík: Hvernig hræðsla og sundrung skaða framtíð Íslands Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Jólareglugerð heilbrigðisráðherra veldur usla Alma Ýr Ingólfsdóttir,Telma Sigtryggsdóttir,Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Verðmæti dýra fyrir jörðina er ekki mælanlegt í krónum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar kerfið grípur of seint inn: Um börn og unglinga í vanda, úrræðaleysi og mikilvægi snemmtækrar íhlutunar Kristín Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Staða eldri borgara á Íslandi í árslok 2025 Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Landhelgisgæslan er óábyrg Vilhelm Jónsson skrifar Skoðun Nýtt ár, nýr veruleiki, nýtt samtal Kristinn Árni Hróbjartsson skrifar Skoðun Kolefnissporið mitt Jón Fannar Árnason skrifar Skoðun Fullkomlega afgreitt þjóðaratkvæði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Á atvinnuvegaráðherra von á kraftaverki? Björn Ólafsson skrifar Skoðun ESB: Penninn og sverðið, aðgangur og yfirráð Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Aftur um Fjarðarheiðargöng Stefán Ómar Stefánsson van Hagen skrifar Skoðun Hitamál - Saga loftslagsins Höskuldur Búi Jónsson skrifar Sjá meira
Sameinuðu þjóðirnar gáfu á dögunum út skýrslu rannsóknanefndar þar sem fram kemur að Ísrael fremji meðvitað og markvisst þjóðarmorð á Gaza. Áður höfðu Amnesty International, Human Rights Watch (HRW) og fleiri mannréttindasamtök komist að sömu niðurstöðu. Í þessu felast til að mynda markvissar árásir á börn, kerfisbundið kynferðislegt ofbeldi og víðtækar árásir á mennta- og menningarstofnanir. Þá tekur nefndin fram að Ísraelar sýni engan vilja til að hætta þjóðarmorðinu þrátt fyrir alþjóðlegar beiðnir þar um. Samkvæmt sáttmála Sameinuðu þjóðanna um þjóðarmorð, sem Ísland hefur samþykkt, er jákvæð skylda aðildarríkja að beita öllum tiltækum úrræðum sem þau hafa yfir að ráða til að reyna að koma í veg fyrir þjóðarmorð. Þessi skylda verði virk um leið og ríki veit, eða ætti að vita, af alvarlegri hættu á þjóðarmorði. Íslensk stjórnvöld hafa hins vegar enn ekki brugðist við af festu eins og þeim ber skylda til. Rauði krossinn á Íslandi hefur sent út neyðarkall, eins konar lokaviðvörun til stjórnvalda að bregðast við ástandinu, og segir tímann á þrotum. Ljóst er að Íslendingar, þar með talið íslenskar menntastofnanir geta ekki látið hjá líða að bregðast við þessu með afgerandi hætti. Eins og segir í tilkynningu Sameinuðu þjóðanna gerir þögn eða skeytingaleysi um þjóðarmorðið okkur öll samsek. Í þessu ljósi teljum hvern þann dag sem líður án þess að Háskóli Íslands taki virka afstöðu með aðgerðum gegn þjóðarmorðinu vera óásættanlegan. Akademísk sniðganga er hluti af siðferðislegri ábyrgð fræðasamfélagsins að bregðast við óréttlæti, standa gegn samsekt og að beita áhrifum sínum í þágu mannréttinda, frelsis og réttlætis. Sniðganga er friðsamlegt mótvægi við aðgerðir sem brjóta gegn alþjóðalögum og mannréttindasáttmálum og í raun lágmarksviðleitni til að bregðast við yfirstandandi þjóðarmorði. Í rektorsframboði sínu talaði núverandi rektor, Silja Bára Ómarsdóttir, skýrt um mikilvægi þess að taka afstöðu gegn þjóðar- og menntamorði sem Ísrael fremur í Palestínu. Nú, tæpum þremur mánuðum eftir að Silja Bára tók við embætti, hefur háskólinn ekkert aðhafst varðandi málefni Palestínu, fyrir utan óljós áform um upphaf samráðsferlis varðandi hvað gæti falist í sniðgöngu. Við fögnum frumkvæði rektorsskrifstofu í átt að auknu lýðræði í ákvarðanatöku sem varða stefnu Háskólans, en teljum þó að aðgerðir gegn þjóðarmorði sem hefur nú staðið yfir í tæp tvö ár séu ekki æskilegur vettvangur fyrir slíkar tilraunir. Í ljósi ofangreindra yfirlýsinga Sameinuðu Þjóðanna og Rauða krossins er það skylda stjórnar Háskóla Íslands að bregðast við með viðeigandi aðgerðum strax og er ein sú mikilvægasta að beita allar ísraelskar fræða- og ríkisstofnanir sniðgöngu. Ekki er um breytingu á starfsháttum Háskólans að ræða þar sem háskólaráð ákvað nýlega að slíta tengslum við allar rússneskar menntastofnanir af sambærilegum ástæðum, en sú ákvörðun krafðist ekki eins víðtæks samráðsferlis og nú er í bígerð. Háskólaráð hefur bæði valdheimild og skyldu til að grípa til aðgerða gegn Ísrael. Við hvetjum stjórnendur HÍ að sýna hugrekki og taka skýra afstöðu gegn þjóðarmorði og með alþjóðakerfinu með tafarlausum aðgerðum. Fyrir hönd Háskólafólks fyrir Palestínu, Auður Magndís Auðardóttir, dósent við Menntavísindasvið HÍ Elí Hörpu og Önundar, meistaranemi á Menntavísindasviði HÍ Eyrún Ólöf Sigurðardóttir, aðjúnkt við Menntavísindasvið HÍ Helga Ögmundardóttir, dósent við Félagsvísindasvið HÍ Íris Ellenberger, prófessor við Menntavísindasvið HÍ Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir, doktorsnemi og aðjúnkt við Menntavísindasvið HÍ Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir, doktorsnemi við Hugvísindasvið HÍ –––––––––––––––––––––––– Hér getur þú skráð þig á lista starfsfólks við Háskóla Íslands sem tekur þátt í akademískri sniðgöngu gegn Ísrael Kynningarfundur um sniðgöngu verður haldinn þann 8. Október kl. 12-13 á háskólasvæðinu (nánari upplýsingar verða tilkynntar von bráðar). Hafðu samband við Háskólafólk fyrir Palestínu á fyrirpalestinu@gmail.com ef þú vilt: Fá frekari upplýsingar um akademíska sniðgöngu. Fá stuðning við að koma af stað umræðum um akademíska sniðgöngu innan þinnar deildar við HÍ.
Skoðun Fimmtán algengar rangfærslur um loftslagsbreytingar – og hvað er rétt Eyþór Eðvarðsson skrifar
Skoðun Hættuleg þöggunarpólitík: Hvernig hræðsla og sundrung skaða framtíð Íslands Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Jólareglugerð heilbrigðisráðherra veldur usla Alma Ýr Ingólfsdóttir,Telma Sigtryggsdóttir,Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar
Skoðun Þegar kerfið grípur of seint inn: Um börn og unglinga í vanda, úrræðaleysi og mikilvægi snemmtækrar íhlutunar Kristín Kolbeinsdóttir skrifar