Sögulegar lexíur: Jafnvægi milli sérkennslu fyrir innflytjendur og félagslegrar samþættingar Anna Kristín Jensdóttir skrifar 23. október 2024 11:30 Menntun barna innflytjenda stendur frammi fyrir einstöku verkefni, þar sem þarf að finna jafnvægi milli sérhæfðs stuðnings og nauðsynlegrar samfélagslegrar samþættingar. Sérskólar eða bekkir sem eru sérstaklega ætlaðir börnum innflytjenda geta veitt þann nauðsynlega stuðning sem þarf til að læra tungumálið, aðlagast menningu og takast á við tilfinningalega erfiðleika. Hins vegar minnir sagan okkur á þau hættulegu áhrif sem aðgreining getur haft, eins og sést í Þýskalandi á fjórða áratugnum. Þessi sögulega reynsla varar okkur við því að velmeinandi áætlanir í dag gætu óvart skapað samfélagslegar gjár, sem gætu leitt til dýpri félagslegra vandamála. Að finna jafnvægi milli stuðnings og aðgreiningar Ríki eins og Þýskaland, Svíþjóð og Kanada hafa beitt mismunandi aðferðum til að takast á við menntun barna innflytjenda. Sumar þeirra fela í sér sérstaka móttökubekki eða tungumálanámsbrautir, en aðrar reyna að samþætta innflytjendabörn strax í almennum bekkjum. Munurinn á þessum nálgunum liggur í því hversu mikið er lögð áhersla á sértækan stuðning gegn því að forðast varanlega aðgreiningu. Móttökuskólar eða móttökubekkir geta oft boðið upp á mjög nauðsynlegan stuðning, þar sem kennarar eru sérhæfðir í kennslu innflytjenda og skilja þeirra einstöku þarfir. Slíkir skólar geta skapað öruggt umhverfi þar sem börn finna sig ekki yfirbuguð af nýju tungumáli og menningu. Hins vegar getur langtímaaðgreining leitt til félagslegrar einangrunar, þar sem börnin verða ólíklegri til að tengjast jafnöldrum sínum og umhverfi í nýju landi. Söguleg fyrirmynd: Lexíur frá Þýskalandi á fjórða áratugnum Atburðirnir í Þýskalandi á fjórða áratugnum sýna á dramatískan hátt hvernig aðgreining á samfélögum getur haft hörmulegar afleiðingar. Nasistastjórnin beitti sérskipulagðri aðgreiningu, sérstaklega gegn gyðingum og öðrum minnihlutahópum. Gyðingabörnum var bannað að fara í almenningsskóla, sem einangraði þau frá samfélaginu. Þessi menntunarlega aðgreining var hluti af víðtækari stefnu um að útiloka ákveðna hópa, sem leiddi að lokum til kerfisbundinnar ofsóknar og þjóðarmorðs. Þó að samhengi dagsins í dag sé allt annað en í Þýskalandi á þeim tíma, þá kennir sagan okkur að þegar einn hópur er aðskilinn frá hinum, getur það leitt til frekari útilokunar. Menntastefnur, jafnvel þær sem eru vel meinandi, verða að gæta sín á því að búa ekki til kerfi sem einangrar innflytjendabörn og hindrar þau í að vera fullgildir þátttakendur í samfélaginu. Slík aðgreining, ef hún er látin viðgangast, getur orðið til þess að dýpka félagslegar gjár sem erfitt er að brúa. Núverandi hættur á félagslegri sundrungu Í fjölmenningarsamfélögum nútímans eru raunverulegar hættur á félagslegri sundrungu enn til staðar. Þegar innflytjendabörn eru menntuð aðskilin frá jafnöldrum sínum missir samfélagið af tækifæri til menningarsamskipta og gagnkvæms skilnings. Það hægir ekki aðeins á félagslegri samþættingu innflytjendabarnanna, heldur missir líka heimafólkið af dýrmætum tækifærum til að læra um nýja menningu og víkka sjóndeildarhringinn. Aðgreining getur einnig stuðlað að fordómum og neikvæðum staðalímyndum. Ef innflytjendabörn eru álitin "öðruvísi" getur það skapað fleiri hindranir í framtíðinni, hvort sem það er á vinnumarkaði eða í samfélagslegum samskiptum. Það er hætta á að sérstakir skólar eða bekkir fyrir innflytjendur, ef ekki er vel passað upp á hvernig þeir eru framkvæmdir, stuðli að myndun aðskildra samfélaga innan ríkisins—samfélaga sem eru ólíklegri til að tengjast og byggja brú milli sín. Að tryggja þátttöku: Leiðin fram á við Lausnin liggur í því að finna jafnvægi milli þess að veita innflytjendum nauðsynlegan menntunarlegan stuðning og tryggja að þeir séu þátttakendur í stærra samfélagi. Sérskólar eða bekkir ættu að vera taldir tímabundin aðgerð frekar en varanleg lausn. Endanlegt markmið hlýtur að vera að innflytjendabörn fái tækifæri til að verða hluti af almennum skólum og samfélagi, þannig að þau geti lært og vaxið með jafnöldrum sínum. Auk þess þarf að fjárfesta í kennaramenntun, meta erlenda kennaramenntun að verðleikum, fjölga úrræðum og efla teymisvinnu til að styðja við samþættingu innflytjenda innan almennra skóla. Þannig er hægt að tryggja að bæði innflytjendabörn og heimabörn fái tækifæri til að vaxa saman og byggja upp félagsleg tengsl sem eru grundvöllur samheldins samfélags. Víðari áhrif: Einn hópur í dag, annar á morgun Sagan kennir okkur einnig að þegar við réttlætum útilokun eins hóps, verður auðveldara að réttlæta útilokun annarra í framtíðinni. Ef við sköpum sérskóla fyrir innflytjendabörn, hvað stöðvar okkur frá því að aðgreina aðra minnihlutahópa í framtíðinni? Lexíur frá fjórða áratugnum í Þýskalandi eru skýrar: einangrun, þegar hún er stofnanavædd, getur fljótt leitt til víðtækari félagslegrar útilokunar. Í dag, þar sem fjölbreytni á að vera fagnað, verðum við að tryggja að menntakerfið sé innifalið, jafnt og miði að samstöðu frekar en sundrungu. Að lokum er áskorunin um menntun barna innflytjenda vandasöm og krefst ígrundunar og jafnvægis. Þó að sérhæfður stuðningur sé mikilvægur, verðum við að varast að búa til menntakerfi sem stuðlar að aðgreiningu eða einangrun. Sagan sýnir okkur hættuna á slíkri aðgreiningu og ef við byrjum að aðgreina einn hóp, opnum við dyrnar fyrir frekari útilokun. Verkefni okkar er að byggja brýr, ekki veggi, og tryggja að hvert barn, óháð bakgrunni, fái tækifæri til að dafna í sameinuðu og samþættu samfélagi. Höfundur er náms- og starfsráðgjafi sem hefur starfað á svið stjórnsýslunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innflytjendamál Mest lesið Valdhafar sem óttast þjóð sína eiga ekki skilið völdin Ágústa Árnadóttir Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Norðurþing treður yfir varnaðarorð og eignarrétt Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Lífið í bænum - fyrir suma Sigurður Kári Harðarson Skoðun Þegar dómarar eru hluti af vandanum og bókun 35 Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Hver á arðinn af sjávarútvegsauðlindinni? Einar G. Harðarson Skoðun Veiðigjöldin leiðrétt Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Verða boðaðar kjarabætur örorkulífeyristaka að veruleika eða ekki? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Aflögufærir, hafið samband við söngskóla í neyð Gunnar Guðbjörnsson Skoðun Hvar er mennskan? Ægir Máni Bjarnason Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreind sem jafnréttistæki: Skóli án aðgreiningar Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Verða boðaðar kjarabætur örorkulífeyristaka að veruleika eða ekki? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Þjónusta við konur með endómetríósu tryggð Alma D. Möller skrifar Skoðun Húsnæðisöryggi – Sameiginleg ábyrgð Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Sóun á Alþingi Lovísa Oktovía Eyvindsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöldin leiðrétt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Hvar er mennskan? Ægir Máni Bjarnason skrifar Skoðun Hjúkrunarfræðingar í takt við nýja tíma Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun NPA miðstöðin 15 ára Hallgrímur Eymundsson,Þorbera Fjölnisdóttir skrifar Skoðun Umhverfisráðherra á réttri leið Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun Norðurþing treður yfir varnaðarorð og eignarrétt Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Lífið í bænum - fyrir suma Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Hver á arðinn af sjávarútvegsauðlindinni? Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Þegar dómarar eru hluti af vandanum og bókun 35 Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Samræmt námsmat er ekki hindrun heldur hjálpartæki Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Aflögufærir, hafið samband við söngskóla í neyð Gunnar Guðbjörnsson skrifar Skoðun Að neyðast til að meta sína eigin umsókn í opinberan sjóð Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Tími vindorku á Íslandi – Hvað þyrfti til að koma í veg fyrir raforkuskerðingar? Edvald Edvaldsson skrifar Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sunnudagsblús ríkisstjórnarinnar Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er í raun í fýlu? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Tálsýn um hugsun Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Handhafar sannleikans og hið gagnslausa væl Helgi Héðinsson skrifar Skoðun Flokkarnir sem raunverulega öttu viðkvæmum hópum saman og þeir sem þrífa upp eftir þá Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Gervigreindarskólinn Alpha: Framtíðarsýn fyrir íslenska grunnskóla Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Valdhafar sem óttast þjóð sína eiga ekki skilið völdin Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Til hamingju með daginn á ný! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Gefðu blóð, gefðu von: saman björgum við lífum Davíð Stefán Guðmundsson skrifar Skoðun Versta sem gæti gerzt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Aðlögun á Austurvelli Heiða Ingimarsdóttir skrifar Sjá meira
Menntun barna innflytjenda stendur frammi fyrir einstöku verkefni, þar sem þarf að finna jafnvægi milli sérhæfðs stuðnings og nauðsynlegrar samfélagslegrar samþættingar. Sérskólar eða bekkir sem eru sérstaklega ætlaðir börnum innflytjenda geta veitt þann nauðsynlega stuðning sem þarf til að læra tungumálið, aðlagast menningu og takast á við tilfinningalega erfiðleika. Hins vegar minnir sagan okkur á þau hættulegu áhrif sem aðgreining getur haft, eins og sést í Þýskalandi á fjórða áratugnum. Þessi sögulega reynsla varar okkur við því að velmeinandi áætlanir í dag gætu óvart skapað samfélagslegar gjár, sem gætu leitt til dýpri félagslegra vandamála. Að finna jafnvægi milli stuðnings og aðgreiningar Ríki eins og Þýskaland, Svíþjóð og Kanada hafa beitt mismunandi aðferðum til að takast á við menntun barna innflytjenda. Sumar þeirra fela í sér sérstaka móttökubekki eða tungumálanámsbrautir, en aðrar reyna að samþætta innflytjendabörn strax í almennum bekkjum. Munurinn á þessum nálgunum liggur í því hversu mikið er lögð áhersla á sértækan stuðning gegn því að forðast varanlega aðgreiningu. Móttökuskólar eða móttökubekkir geta oft boðið upp á mjög nauðsynlegan stuðning, þar sem kennarar eru sérhæfðir í kennslu innflytjenda og skilja þeirra einstöku þarfir. Slíkir skólar geta skapað öruggt umhverfi þar sem börn finna sig ekki yfirbuguð af nýju tungumáli og menningu. Hins vegar getur langtímaaðgreining leitt til félagslegrar einangrunar, þar sem börnin verða ólíklegri til að tengjast jafnöldrum sínum og umhverfi í nýju landi. Söguleg fyrirmynd: Lexíur frá Þýskalandi á fjórða áratugnum Atburðirnir í Þýskalandi á fjórða áratugnum sýna á dramatískan hátt hvernig aðgreining á samfélögum getur haft hörmulegar afleiðingar. Nasistastjórnin beitti sérskipulagðri aðgreiningu, sérstaklega gegn gyðingum og öðrum minnihlutahópum. Gyðingabörnum var bannað að fara í almenningsskóla, sem einangraði þau frá samfélaginu. Þessi menntunarlega aðgreining var hluti af víðtækari stefnu um að útiloka ákveðna hópa, sem leiddi að lokum til kerfisbundinnar ofsóknar og þjóðarmorðs. Þó að samhengi dagsins í dag sé allt annað en í Þýskalandi á þeim tíma, þá kennir sagan okkur að þegar einn hópur er aðskilinn frá hinum, getur það leitt til frekari útilokunar. Menntastefnur, jafnvel þær sem eru vel meinandi, verða að gæta sín á því að búa ekki til kerfi sem einangrar innflytjendabörn og hindrar þau í að vera fullgildir þátttakendur í samfélaginu. Slík aðgreining, ef hún er látin viðgangast, getur orðið til þess að dýpka félagslegar gjár sem erfitt er að brúa. Núverandi hættur á félagslegri sundrungu Í fjölmenningarsamfélögum nútímans eru raunverulegar hættur á félagslegri sundrungu enn til staðar. Þegar innflytjendabörn eru menntuð aðskilin frá jafnöldrum sínum missir samfélagið af tækifæri til menningarsamskipta og gagnkvæms skilnings. Það hægir ekki aðeins á félagslegri samþættingu innflytjendabarnanna, heldur missir líka heimafólkið af dýrmætum tækifærum til að læra um nýja menningu og víkka sjóndeildarhringinn. Aðgreining getur einnig stuðlað að fordómum og neikvæðum staðalímyndum. Ef innflytjendabörn eru álitin "öðruvísi" getur það skapað fleiri hindranir í framtíðinni, hvort sem það er á vinnumarkaði eða í samfélagslegum samskiptum. Það er hætta á að sérstakir skólar eða bekkir fyrir innflytjendur, ef ekki er vel passað upp á hvernig þeir eru framkvæmdir, stuðli að myndun aðskildra samfélaga innan ríkisins—samfélaga sem eru ólíklegri til að tengjast og byggja brú milli sín. Að tryggja þátttöku: Leiðin fram á við Lausnin liggur í því að finna jafnvægi milli þess að veita innflytjendum nauðsynlegan menntunarlegan stuðning og tryggja að þeir séu þátttakendur í stærra samfélagi. Sérskólar eða bekkir ættu að vera taldir tímabundin aðgerð frekar en varanleg lausn. Endanlegt markmið hlýtur að vera að innflytjendabörn fái tækifæri til að verða hluti af almennum skólum og samfélagi, þannig að þau geti lært og vaxið með jafnöldrum sínum. Auk þess þarf að fjárfesta í kennaramenntun, meta erlenda kennaramenntun að verðleikum, fjölga úrræðum og efla teymisvinnu til að styðja við samþættingu innflytjenda innan almennra skóla. Þannig er hægt að tryggja að bæði innflytjendabörn og heimabörn fái tækifæri til að vaxa saman og byggja upp félagsleg tengsl sem eru grundvöllur samheldins samfélags. Víðari áhrif: Einn hópur í dag, annar á morgun Sagan kennir okkur einnig að þegar við réttlætum útilokun eins hóps, verður auðveldara að réttlæta útilokun annarra í framtíðinni. Ef við sköpum sérskóla fyrir innflytjendabörn, hvað stöðvar okkur frá því að aðgreina aðra minnihlutahópa í framtíðinni? Lexíur frá fjórða áratugnum í Þýskalandi eru skýrar: einangrun, þegar hún er stofnanavædd, getur fljótt leitt til víðtækari félagslegrar útilokunar. Í dag, þar sem fjölbreytni á að vera fagnað, verðum við að tryggja að menntakerfið sé innifalið, jafnt og miði að samstöðu frekar en sundrungu. Að lokum er áskorunin um menntun barna innflytjenda vandasöm og krefst ígrundunar og jafnvægis. Þó að sérhæfður stuðningur sé mikilvægur, verðum við að varast að búa til menntakerfi sem stuðlar að aðgreiningu eða einangrun. Sagan sýnir okkur hættuna á slíkri aðgreiningu og ef við byrjum að aðgreina einn hóp, opnum við dyrnar fyrir frekari útilokun. Verkefni okkar er að byggja brýr, ekki veggi, og tryggja að hvert barn, óháð bakgrunni, fái tækifæri til að dafna í sameinuðu og samþættu samfélagi. Höfundur er náms- og starfsráðgjafi sem hefur starfað á svið stjórnsýslunnar.
Skoðun Verða boðaðar kjarabætur örorkulífeyristaka að veruleika eða ekki? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Tími vindorku á Íslandi – Hvað þyrfti til að koma í veg fyrir raforkuskerðingar? Edvald Edvaldsson skrifar
Skoðun Flokkarnir sem raunverulega öttu viðkvæmum hópum saman og þeir sem þrífa upp eftir þá Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Gervigreindarskólinn Alpha: Framtíðarsýn fyrir íslenska grunnskóla Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar