Afnotagjöld andstæð evrópulögum

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra mun á næstu fjórum vikum leggja fram frumvarp til breytinga á lögum um Ríkisútvarpið þar sem lagt er til að afnotagjöld verði afnumin. Með frumvarpinu er brugðist við gagnrýni ESA, Eftirlitsstofnunar EFTA, sem rannsakað hefur málefni Ríkisútvarpsins frá því í maí í fyrra. Ástæða þótti til að kanna hvort RÚV hafi rétt á að innheimta skylduáskriftargjöld og fá um leið rekstrarfé af auglýsingatekjum. Einnig þótti ástæða til að kanna hvort ríkisstyrkjum til Ríkisútvarpsins sé varið á lögmætan hátt og í samræmi við skyldur Ríkisútvarpsins. "ESA, Eftirlitsstofnun EFTA, er að fara yfir málefni Ríkisútvarpsins og almannaþjónustuhlutverk þess. Við þurfum að leggja frumvarpið fram á því formi að það standist kröfur ESA. Ýmislegt fleira kemur inn í þetta en einungis afnotagjöld," segir Þorgerður Katrín aðspurð. Eitt af því sem ESA hefur verið að skoða er hvort flokka eigi afnotagjöld RÚV sem ríkisstyrk. ESA hefur bent á að svo réttlæta megi ríkisstyrki til almenningsútvarps verði það að vera ljóst hverjar skyldur þess eru. Þá verði að vera skýr skil milli kostnaðar almenningsútvarpsins við að uppfylla þessar skyldur og annars kostnaðar, svo sem vegna dagskrárgerðar sem ekki má flokka undir þessar skyldur. Enn fremur skuli ríkisstyrkir til almenningsútvarpsins vera í réttu hlutfalli við kostnað vegna þessara skyldna. "Aðalatriðið er að skilið sé á milli almannaþjónustuhlutverks RÚV og þjónustu á samkeppnisgrundvelli og skilgreina í hverju almannaþjónustuhlutverkið felst. Við erum að skerpa á hlutverki RÚV og skilgreina nákvæmlega hvað falli þar undir," segir Þorgerður. Hún segist vongóð um að sátt verði um breytingarnar sem frumvarpið felur í sér. Aðspurð segir hún að ekki hafi enn verið ákveðið hvenær afnotagjöldin verði felld úr gildi, hvort það verði strax eða eftir nokkur ár. Þorgerður segir að farið hafi verið yfir nokkrar leiðir til þess að sjá stofnuninni fyrir rekstrarfé í stað afnotagjaldanna og verið sé að meta hvað sé heppilegast, annars vegar fyrir RÚV og hins vegar fyrir fólkið í landinu. Hún nefnir nefskatt eða fjárlög sem hugsanlegan möguleika, en einnig hafi verið rætt um að nýta megi persónuafsláttinn.