Þriggja mánaða bið eftir greftrun: „Þetta var ó­bæri­legur yfir­gangur“

Ágústa Rut Sigurgeirsdóttir lést á Krabbameinsdeild Landspítalans fyrir rúmum þremur árum. Margrét Hugrún Gústavsdóttir dóttir hennar segir að allt ferlið frá banalegu til greftrunar hafi verið sárt og óeðlilegt. Makinn hafi ráðið öllu án þess að tillit væri tekið til óska hennar sem einkadóttur. Hann hafi verið búinn að skipuleggja jarðarför og kistulagningu fyrir andlát móður hennar án samráðs við sig. 

„Ekkert í kringum þetta var eðlilegt. Allt ferlið einkenndist af ofríki og skilningsleysi,“ byrjar Margrét á að segja í tengslum við málið. 

Ósátt við kistulagningu í heimahúsi

Margrét segir að fyrsta áfallið hafi riðið yfir þegar hún frétti að makinn ætlaði að hafa kistulagninguna heima hjá sér. 

„Hann kallaði þetta húskveðju að gömlum sið. Sem þýðir að kistan var tekin úr líkhúsinu borin upp á aðra hæð í raðhúsi og farið með hana inn í stofu. Þar var hún látin standa. Mér skilst af þeim sem mættu í kistulagninguna að móðir mín hafi verið í opinni kistu inn í stofu og svo hafi bara verið boðið upp á veitingar þar. Hvorki mig né dóttur minni langaði að taka þátt í athöfninni. Við fórum ekki,“ segir Margrét. 

Hún telur að þetta hafi ekki verið í takt við vilja sinn eða móður sinnar sem hún telur að hefði frekar viljað hafa kistulagninguna í kapellu. Margrét segist skömmu síðar hafa frétt af því að makinn ætlaði að hafa útför móður sinnar þremur mánuðum eftir andlát hennar eða á afmælisdegi hennar.  Henni hafi brugðið verulega við þær fréttir.

„Mamma þurfti þá, eða líkið af henni að dúsa þessa mánuði í líkhúsi upp á höfða. Hann tilgreindi að ástæðan væri einhverjar plöntur sem hann vildi hafa sem skreytingar í útförinni og ætlaði svo að hafa í garðinum hjá sér á eftir hana. Þetta fékk ofsalega mikið á mig. Það var afar sárt fyrir mig að vera algjörlega útilokuð frá ferlinu, hann hafði skipulagt allt saman eftir eigin höfði. Þetta var gert án samkenndar eða tillits til annarra nánustu aðstandenda sem er ég einkadóttir konunnar og einkadóttir mín. Ég óskaði þess bara að mamma fengi að hvíla í gröf sinni í stað þess að liggja af tilefnislausu í líkhúsi mánuðum saman. Svo þegar kom loks að jarðarförinni voru þessar plöntur sem hann tilgreindi hvergi sýnilegar. Þetta í raun raskaði öllu sorgarferlinu. Mig dreymdi á nóttinni að mamma væri á hótelum og gistiheimilum að bíða eftir hvíldinni,“ segir Margrét. 

„Makinn ræður þessu"

Margrét segist hafa reynt að hafa samband bæði við Biskupsstofu og útfararstofuna þar sem jarðneskar leifar móður hennar voru geymdar, til að flýta útförinni og breyta fyrirætlun mannsins um að kistulagningin færi fram í heimahúsi. Hún hafi aðeins fengið þau svör að makinn réði för.  

„Ég  fékk engin almennileg svör og eigandi útfararstofunnar svaraði mér ekki. Svarið sem ég fékk í raun frá Biskupsstofu var að makinn ræður þessu. Ég hugsaði, makinn ræður þessu og má þá gera hvað sem er,“ segir hún. 

Kirkjan hafi svo ráðlagt henni að halda eigin athöfn, þá kistulagningu í kapellu og svo minningarathöfn, sem Margrét hélt svo í Kópavogskirkju. Hún segir að allt ferlið hafi tekið mikið á sig.

„Það var þessi yfirgangur, þetta var óbærilegur yfirgangur. Það var allt rangt við þetta, mér leið illa, dóttur minni og fleiri aðstandendum,“ segir hún. 

Kallar eftir lagaramma

Margrét segir að það skorti lagaramma um hvað gerist á milli andláts og greftrunar.

„Það þarf að gera kröfu til útfararstofa um að taka tillit til nánustu aðstandenda í fleirtölu. Það þarf að setja skýran ramma um hversu lengi má bíða með greftrun. Það þarf að vernda fólk fyrir því að lenda í svona aðstæðum. Þetta á ekki að geta komið fyrir,“ segir Margrét. 

Viðtalið við Margréti Hugrúnu sem birtist í þættinum Ísland í dag má sjá hér að neðan: