Bein útsending: Alþjóðasamvinna á krossgötum - Hvert stefnir Ísland? Atli Ísleifsson skrifar 11. apríl 2025 09:32 Ráðstefnan stendur milli klukkan 10 og 17 í dag. „Alþjóðasamvinna á krossgötum – Hvert stefnir Ísland?“ er yfirskrift árlegrar ráðstefnu Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, utanríkisráðuneytisins og Norræna hússins sem fram fer milli 10 og 17 í dag. Ráðstefnan fer fram í Norræna húsinu en hægt verður að fylgjast með í beinu streymi. Í tilkynningu segir að ráðstefnan sé haldin í samstarfi við Félag stjórnmálafræðinga og Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála og er boðið til samtals þar sem alþjóðamálin eru krufin og þær áskoranir sem blasa við í alþjóðasamfélaginu í dag. Hægt er að fylgjast með ráðstefnunni í spilaranum að neðan. Dagskrá 10:00 – 10:10 Setning ráðstefnu Sabina Westerholm, forstjóri Norræna hússins Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 10:10 – 10:30 Opnunarávarp Guðni Th. Jóhannesson, prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands og stjórnarformaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, forseti Íslands, 2016-2024 10:30 – 11:50 Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna (Íslenska) Pallborðsumræður: Bergdís Ellertsdóttir, sendiherra norðurslóða, Bjarni Már Magnússon, prófessor og deildarforseti Lagadeildar við Háskólann á Bifröst, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi utanríkisráðherra og fyrrverandi forstjóri lýðræðis- og mannréttindastofnunar ÖSE, Pawel Bartoszek, formaður utanríkismálanefndar Alþingis, Silja Bára Ómarsdóttir, prófessor í alþjóðasamskiptum við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Stutt erindi: Baldur Þórhallsson, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og rannsóknastjóri Rannsóknaseturs um smáríki, Marc Lanteigne, prófessor í stjórnmálafræði við UiT, Arctic University of Norway í Tromsø Málstofustjóri: Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 11:50 -12:30 Léttur hádegisverður 12:30 – 13:00 Grafið undan mannréttindum: Er bakslagið tilviljun? Hólmfríður Anna Baldursdóttir, sérfræðingur hjá Þróunarsamvinnuskrifstofu utanríkisráðuneytisins ræðir við Neil Datta, framkvæmdastjóra European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights 13:00 – 14:00 Pallborðsumræður Bjarndís Helga Tómasdóttir, formaður Samtakanna ‘78, Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Helen Inga Von Ernst, sérfræðingur á skrifstofu alþjóðapólitískra málefna hjá utanríkisráðuneytinu, Stella Samúelsdóttir, framkvæmdastýra UN Women á Íslandi, Neil Datta, framkvæmdastjóri European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights Málstofustjóri: Svanhildur Þorvaldsdóttir, dósent við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og formaður Félags stjórnmálafræðinga 14:00 – 14:20 Kaffihlé 14:20 – 15:30 Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Erindi: Margarita Šešelgytė, forstöðumaður Institute of International Relations and Political Science við Háskólann í Vilnius, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu Pallborðsumræður: Auðunn Arnórsson, stjórnmálafræðingur við ReykjavíkurAkademíuna, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu, Erlingur Erlingsson, hernaðarsagnfræðingur, Finnbogi Jónasson, lögreglufulltrúi hjá Ríkislögreglustjóra, Hulda Þórisdóttir, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Málstofustjóri: Ingólfur Bjarni Sigfússon, ritstjóri Kveiks, RÚV 15:30 – 15:45 Kaffihlé 15:45 – 16:45 Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands (Íslenska) Pallborðsumræður: Eyjólfur Ármannsson, innviðaráðherra og þingmaður Flokks fólksins, Njáll Trausti Friðbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Sigmar Guðmundsson, þingmaður Viðreisnar, Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, Snorri Másson, þingmaður Miðflokksins, Víðir Reynisson, þingmaður Samfylkingarinnar Málstofustjóri: Elín Margrét Böðvarsdóttir, fréttamaður á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni 16:45 – 17:00 Lokaorð Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra 17:00 - 18:30 Móttaka og uppistand með Vigdísi Hafliðadóttur Um málstofurnar Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna Alþjóðastjórnmál samtímans einkennast af hröðum breytingum þar sem stríð og kapphlaup stórveldanna hafa víðtæk áhrif á öryggis - og varnarmál Íslands. Í þessari málstofu verður rætt um áhrif landvinningastefnu og einangrunarhyggju Bandaríkjanna á öryggisumhverfi Evrópu og aukið sjálfstæði í varnarmálum. Hvernig getum við aukið viðnámsþrótt Íslands í öryggis og varnarmálum og viðbúnað til að takast á við þær ógnir sem að okkur steðja? Hverjar eru líkurnar á friði í Úkraínu og fyrir botni Miðjarðarhafs, á hvaða forsendum verður sá friður byggður og hver mun bera ábyrgð á áframhaldandi öryggi á þessum svæðum? Hvert verður hlutverk Kína og Rússlands á alþjóðasviðinu ef fram fer sem horfir með einangrunarstefnu Bandaríkjanna? Grafið undan mannréttindum: Hver borgar brúsann? Í þessari málstofu verður fjallað um hvernig þrengt hefur verið að þróunarsamvinnu á síðustu misserum og sjónum beint að því bakslagi sem á sér stað um þessar mundir í mannréttindabaráttu á heimsvísu. Hvernig getum við tekist á við þá mótstöðu sem hefur myndast við mannréttindi, jafnrétti kynjanna og réttindi hinsegin fólks á undanförnum árum? Hvernig getur Ísland nýtt setu sína í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna til þess að bregðast við þessu bakslagi? Hvernig er hægt að koma í veg fyrir að þróunaraðstoð verði notuð sem tæki til að grafa undan mannréttindum? Hvernig ógnar afturhvarf í réttindamálum stoðum alþjóðlegs mannréttindakerfis í heild? Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Fjölþáttaógnir í norðanverðri Evrópu hafa aukist á undanförnum árum, ekki síst í kjölfar árásarstríðs Rússlands í Úkraínu. Varað hefur verið við því að stjórnvöld í Rússlandi, Kína, Norður-Kóreu og Íran beiti fjölbreyttum aðferðum til að grafa undan öryggi og viðnámsþrótti ríkja á svæðinu, meðal annars með netárásum, skipulögðum skemmdarverkum og tilburðum til pólitískrar og efnahagslegrar kúgunar. Í ljósi þessara áskorana vakna áleitnar spurningar um möguleika á aukinni samhæfingu Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna í aðgerðum gegn fjölþáttaógnum. Hvernig eflum við varnir gegn netógnum, upplýsingaóreiðu, undirróðri og beinum árásum á mikilvæga innviði? Hver er viðbúnaður Íslands gagnvart fjölþáttaógnum samanborið við önnur Norðurlönd og Eystrasaltsríkin? Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands Líkt og undanfarin ár leiðum við saman fulltrúa stjórnmálaflokka á Alþingi til að ræða um framtíð utanríkisstefnu Íslands og þær áskoranir sem blasa við í öryggis- og varnarmálum. Utanríkismál Öryggis- og varnarmál Mest lesið Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Innlent Fékk hláturskast í ræðustól Innlent „Þetta eru alvarlegir stunguáverkar“ Innlent Minnst þrír latnir í Ísrael og Teheran í ljósum logum Erlent Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Innlent „Það er svo mikið rugl í gangi“ Innlent Segir landráðskæru fráleita: „Þetta er mjög hættuleg þróun fyrir íslenskt samfélag“ Innlent Frönsk kona grunuð um að bana dóttur sinni og eiginmanni Innlent Sigfús Aðalsteinsson: Trömpistinn sem vill bjarga Íslandi Innlent Brautskráði soninn á síðustu útskriftinni Innlent Fleiri fréttir Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Fékk hláturskast í ræðustól „Það er svo mikið rugl í gangi“ Brautskráði soninn á síðustu útskriftinni Nýtt dæluhús veldur óánægju á Selfossi „Þetta eru alvarlegir stunguáverkar“ Segir landráðskæru fráleita: „Þetta er mjög hættuleg þróun fyrir íslenskt samfélag“ Hin grunaða með stunguáverka og blindflug án samræmds námsmats Frönsk kona grunuð um að bana dóttur sinni og eiginmanni Sinueldur kviknaði út frá brennandi rusli: „Erum pínulítið pirraðir á þessu“ Tveir ferðamenn fundust látnir á Edition Meirihlutinn spari mínútur til að kasta klukkutímum á glæ Alvarlegt atvik á Edition og veiðigjaldafrumvarpið afgreitt úr nefnd Rannsaka „alvarlegt atvik“ á Edition Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Sigfús Aðalsteinsson: Trömpistinn sem vill bjarga Íslandi Bókun 35 aftur rædd fram á nótt Spáir því að Fljótagöng verði næstu jarðgöng Flúði á brott eftir alvarlega líkamsárás Selja sinn sögufrægasta grip til að lifa af sumarið Sofnaði undir stýri og svipt bílprófinu í hálft ár Benz brann í Breiðholti Minnihlutinn mætir ekki á morgun Vilja milljarð frá First Water sem hafnar vanefndum Allt á suðupunkti á Alþingi, árásir í Íran og fágætur flygill Selma nýr skólameistari á Króknum Hafa enga hugmynd hve lengi segulómstækið verður ónothæft Þórdís kemur Þorgerði til varnar: „Birtingarmynd pólitískra öfga“ Skúringatæki pikkfast utan á eina segulómtækinu á Hringbraut Sjá meira
Í tilkynningu segir að ráðstefnan sé haldin í samstarfi við Félag stjórnmálafræðinga og Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála og er boðið til samtals þar sem alþjóðamálin eru krufin og þær áskoranir sem blasa við í alþjóðasamfélaginu í dag. Hægt er að fylgjast með ráðstefnunni í spilaranum að neðan. Dagskrá 10:00 – 10:10 Setning ráðstefnu Sabina Westerholm, forstjóri Norræna hússins Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 10:10 – 10:30 Opnunarávarp Guðni Th. Jóhannesson, prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands og stjórnarformaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, forseti Íslands, 2016-2024 10:30 – 11:50 Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna (Íslenska) Pallborðsumræður: Bergdís Ellertsdóttir, sendiherra norðurslóða, Bjarni Már Magnússon, prófessor og deildarforseti Lagadeildar við Háskólann á Bifröst, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi utanríkisráðherra og fyrrverandi forstjóri lýðræðis- og mannréttindastofnunar ÖSE, Pawel Bartoszek, formaður utanríkismálanefndar Alþingis, Silja Bára Ómarsdóttir, prófessor í alþjóðasamskiptum við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Stutt erindi: Baldur Þórhallsson, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og rannsóknastjóri Rannsóknaseturs um smáríki, Marc Lanteigne, prófessor í stjórnmálafræði við UiT, Arctic University of Norway í Tromsø Málstofustjóri: Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 11:50 -12:30 Léttur hádegisverður 12:30 – 13:00 Grafið undan mannréttindum: Er bakslagið tilviljun? Hólmfríður Anna Baldursdóttir, sérfræðingur hjá Þróunarsamvinnuskrifstofu utanríkisráðuneytisins ræðir við Neil Datta, framkvæmdastjóra European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights 13:00 – 14:00 Pallborðsumræður Bjarndís Helga Tómasdóttir, formaður Samtakanna ‘78, Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Helen Inga Von Ernst, sérfræðingur á skrifstofu alþjóðapólitískra málefna hjá utanríkisráðuneytinu, Stella Samúelsdóttir, framkvæmdastýra UN Women á Íslandi, Neil Datta, framkvæmdastjóri European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights Málstofustjóri: Svanhildur Þorvaldsdóttir, dósent við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og formaður Félags stjórnmálafræðinga 14:00 – 14:20 Kaffihlé 14:20 – 15:30 Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Erindi: Margarita Šešelgytė, forstöðumaður Institute of International Relations and Political Science við Háskólann í Vilnius, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu Pallborðsumræður: Auðunn Arnórsson, stjórnmálafræðingur við ReykjavíkurAkademíuna, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu, Erlingur Erlingsson, hernaðarsagnfræðingur, Finnbogi Jónasson, lögreglufulltrúi hjá Ríkislögreglustjóra, Hulda Þórisdóttir, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Málstofustjóri: Ingólfur Bjarni Sigfússon, ritstjóri Kveiks, RÚV 15:30 – 15:45 Kaffihlé 15:45 – 16:45 Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands (Íslenska) Pallborðsumræður: Eyjólfur Ármannsson, innviðaráðherra og þingmaður Flokks fólksins, Njáll Trausti Friðbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Sigmar Guðmundsson, þingmaður Viðreisnar, Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, Snorri Másson, þingmaður Miðflokksins, Víðir Reynisson, þingmaður Samfylkingarinnar Málstofustjóri: Elín Margrét Böðvarsdóttir, fréttamaður á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni 16:45 – 17:00 Lokaorð Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra 17:00 - 18:30 Móttaka og uppistand með Vigdísi Hafliðadóttur Um málstofurnar Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna Alþjóðastjórnmál samtímans einkennast af hröðum breytingum þar sem stríð og kapphlaup stórveldanna hafa víðtæk áhrif á öryggis - og varnarmál Íslands. Í þessari málstofu verður rætt um áhrif landvinningastefnu og einangrunarhyggju Bandaríkjanna á öryggisumhverfi Evrópu og aukið sjálfstæði í varnarmálum. Hvernig getum við aukið viðnámsþrótt Íslands í öryggis og varnarmálum og viðbúnað til að takast á við þær ógnir sem að okkur steðja? Hverjar eru líkurnar á friði í Úkraínu og fyrir botni Miðjarðarhafs, á hvaða forsendum verður sá friður byggður og hver mun bera ábyrgð á áframhaldandi öryggi á þessum svæðum? Hvert verður hlutverk Kína og Rússlands á alþjóðasviðinu ef fram fer sem horfir með einangrunarstefnu Bandaríkjanna? Grafið undan mannréttindum: Hver borgar brúsann? Í þessari málstofu verður fjallað um hvernig þrengt hefur verið að þróunarsamvinnu á síðustu misserum og sjónum beint að því bakslagi sem á sér stað um þessar mundir í mannréttindabaráttu á heimsvísu. Hvernig getum við tekist á við þá mótstöðu sem hefur myndast við mannréttindi, jafnrétti kynjanna og réttindi hinsegin fólks á undanförnum árum? Hvernig getur Ísland nýtt setu sína í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna til þess að bregðast við þessu bakslagi? Hvernig er hægt að koma í veg fyrir að þróunaraðstoð verði notuð sem tæki til að grafa undan mannréttindum? Hvernig ógnar afturhvarf í réttindamálum stoðum alþjóðlegs mannréttindakerfis í heild? Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Fjölþáttaógnir í norðanverðri Evrópu hafa aukist á undanförnum árum, ekki síst í kjölfar árásarstríðs Rússlands í Úkraínu. Varað hefur verið við því að stjórnvöld í Rússlandi, Kína, Norður-Kóreu og Íran beiti fjölbreyttum aðferðum til að grafa undan öryggi og viðnámsþrótti ríkja á svæðinu, meðal annars með netárásum, skipulögðum skemmdarverkum og tilburðum til pólitískrar og efnahagslegrar kúgunar. Í ljósi þessara áskorana vakna áleitnar spurningar um möguleika á aukinni samhæfingu Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna í aðgerðum gegn fjölþáttaógnum. Hvernig eflum við varnir gegn netógnum, upplýsingaóreiðu, undirróðri og beinum árásum á mikilvæga innviði? Hver er viðbúnaður Íslands gagnvart fjölþáttaógnum samanborið við önnur Norðurlönd og Eystrasaltsríkin? Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands Líkt og undanfarin ár leiðum við saman fulltrúa stjórnmálaflokka á Alþingi til að ræða um framtíð utanríkisstefnu Íslands og þær áskoranir sem blasa við í öryggis- og varnarmálum.
Utanríkismál Öryggis- og varnarmál Mest lesið Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Innlent Fékk hláturskast í ræðustól Innlent „Þetta eru alvarlegir stunguáverkar“ Innlent Minnst þrír latnir í Ísrael og Teheran í ljósum logum Erlent Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Innlent „Það er svo mikið rugl í gangi“ Innlent Segir landráðskæru fráleita: „Þetta er mjög hættuleg þróun fyrir íslenskt samfélag“ Innlent Frönsk kona grunuð um að bana dóttur sinni og eiginmanni Innlent Sigfús Aðalsteinsson: Trömpistinn sem vill bjarga Íslandi Innlent Brautskráði soninn á síðustu útskriftinni Innlent Fleiri fréttir Rukkuð um hundrað þúsund fyrir stutta ferð frá flugvellinum Segir íslenska nemendur og skóla fljúga blindflug án samræmds námsmats Fékk hláturskast í ræðustól „Það er svo mikið rugl í gangi“ Brautskráði soninn á síðustu útskriftinni Nýtt dæluhús veldur óánægju á Selfossi „Þetta eru alvarlegir stunguáverkar“ Segir landráðskæru fráleita: „Þetta er mjög hættuleg þróun fyrir íslenskt samfélag“ Hin grunaða með stunguáverka og blindflug án samræmds námsmats Frönsk kona grunuð um að bana dóttur sinni og eiginmanni Sinueldur kviknaði út frá brennandi rusli: „Erum pínulítið pirraðir á þessu“ Tveir ferðamenn fundust látnir á Edition Meirihlutinn spari mínútur til að kasta klukkutímum á glæ Alvarlegt atvik á Edition og veiðigjaldafrumvarpið afgreitt úr nefnd Rannsaka „alvarlegt atvik“ á Edition Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Sigfús Aðalsteinsson: Trömpistinn sem vill bjarga Íslandi Bókun 35 aftur rædd fram á nótt Spáir því að Fljótagöng verði næstu jarðgöng Flúði á brott eftir alvarlega líkamsárás Selja sinn sögufrægasta grip til að lifa af sumarið Sofnaði undir stýri og svipt bílprófinu í hálft ár Benz brann í Breiðholti Minnihlutinn mætir ekki á morgun Vilja milljarð frá First Water sem hafnar vanefndum Allt á suðupunkti á Alþingi, árásir í Íran og fágætur flygill Selma nýr skólameistari á Króknum Hafa enga hugmynd hve lengi segulómstækið verður ónothæft Þórdís kemur Þorgerði til varnar: „Birtingarmynd pólitískra öfga“ Skúringatæki pikkfast utan á eina segulómtækinu á Hringbraut Sjá meira